Rubriek :
Historische figuren
Alexander Alesius
Alesius, Alexander
(ook Aless of Alane) (Edinburgh 23 april 1500 - Leipzig 17 maart
1565), Schots protestants godgeleerde, studeerde te St. Andrews
en werd belast met de taak de hervormer Patrick Hamilton in de
gevangenis van zijn dwaling terug te brengen, doch werd zelf
door Patricks argumenten en diens standvastigheid op de
brandstapel tot de hervorming bekeerd (1527). Hij preekte in
deze geest, werd gevangen gezet, ontkwam naar Wittenberg (1533)
en ondertekende de Augsburgse geloofsbelijdenis. Hij verdedigde
tegen een decreet in Schotland ieders recht om de bijbel te
lezen en werd in 1534 ge�xcommuniceerd. In 1535 bracht hij een
brief van Melanchthon en een boek (Loci communes?) aan Hendrik
VIII over met de wens dat de godsdiensttwisten zouden worden
verzacht. Aartsbisschop van Canterbury Thomas Cranmer maakte hem
hoogleraar te Cambridge, waar hij echter niet te handhaven
bleek. Hij werd arts te Londen, disputeerde op wens van Th.
Cromwell met bisschop Stokesley over de sacramenten en verliet
na de afkondiging van The Six Articles het vaderland opnieuw,
werkte aan de universiteit van Frankfurt a.d. O. en elders,
verdedigde de Reformatie in De schismate, nam deel aan de
godsdienstdisputen te Worms (1540) en Regensburg (1541), stond
naast Melanchthon ten tijde van het Interim (1548), neigde tot
het calvinisme en werd op zijn beurt fel door Flacius bestreden.
Tijdelijk in Engeland terug hielp hij Cranmer met de Latijnse
vertaling van het eerste Book of Common Prayer (gedrukt te
Leipzig 1551), ten behoeve van M. Bucer en P. Martyr. Zijn
talrijke geschriften zijn van exegetische, vereenvoudigend
dogmatische en van polemische aard.
