W ORLD E XPLORER     

Rubriek : Ziekten en aandoeningen overzicht

Costochondritis of de ziekte van Tietze

Wat is de Ziekte van Tietze of COSTOCHONDRITIS ?
costo = rib
chondr = kraakbeen
itis = ontsteking
Een veelvoorkomende pijnlijke chronische ontsteking van het kraakbeen (zonder zwelling) van ��n of meerdere ribben, meestal de tweede, derde of vierde rib, bij de aanhechting aan- of de verbinding met het borstbeen of die van het sleutelbeen.

Definitie van het syndroom van Tietze.
Is er behalve de klachten eveneens sprake van een zwelling onder het borstbeen, dan spreekt men van het Syndroom- of de Ziekte van Tietze.
De medische benamingen Costochondritus en Tietze worden onterecht vaak met elkaar verwisseld en door elkaar gebruikt.
Gezien bovenstaande, zijn het eigenlijk verschillende aandoeningen die een pijnlijke relatie met elkaar hebben.
Is er bij Tietze naast de ontsteking van het kraakbeen altijd sprake van een zwelling van het kraakbeen, bij Costochondritus is dit niet het geval.

Diagnose:
Het syndroom van Tietze is een onschuldige lichamelijke, maar wel vaak lastige en pijnlijke aandoening.
De aandoening is in het begin van de vorige eeuw voor het eerst door de Duitse arts Tietze ontdekt, die er zijn naam aangaf.
Het betreft een ontsteking van het kraakbeen tussen het borstbeen en ��n of meerdere ribben.
Dit kraakbeen kan daarbij zodanig opzwellen, dat er op de pijnlijke plaats een rode warme zwelling zichtbaar wordt.
De medische term hiervoor is costochondridynie (costochondritis).
Er op drukken en bijvoorbeeld diep zuchten is pijnlijk.
Ook het kraakbeen tussen het borstbeen en sleutelbeen kan ontstoken zijn.
Dan zijn ook bewegingen van arm en schouders pijnlijk.
De pijn zit vaak ook achter het borstbeen, deze verandert met de ademhaling en soms straalt de pijn uit naar de schouder.
De pijn kan wisselen.
De Tietze klachten ontstaan geleidelijk en soms is het na enkele dagen weer over.
Het kan echter ook jaren duren en er zijn ook gevallen bekend waarbij de pijn nooit verdwijnt.
Omdat de normale beweging in deze gewrichten soms gestoord wordt, kunnen bewegingen van de schouder kraken en pijnklachten veroorzaken.
Ook bij diepe adembewegingen zoals gapen of lachen, als de borstademhaling grote bewegingen maakt tussen de ribben en het borstbeen, kan dit optreden.
Als er sprake is van spontane genezing kunnen de klachten vaak later weer terugkeren, soms zelfs op een andere plaats van het borstbeen.
Het gaat daarbij telkens om een beperkt gedeelte van het borstbeen.
De oorzaak van de ontsteking is tot op heden onbekend.
Bacteri�n zijn er in elk geval niet in het spel en het is niet besmettelijk.
Bij deze aandoening zijn er, voor zover bekend, geen afwijkingen in het bloed geconstateerd.
Omdat de klachten in de regel vanzelf weer verdwijnen achten medici behandeling niet als strikt noodzakelijk.
Vaak is een pijnstiller voldoende, soms worden injecties op de plaats van de ontsteking gegeven.
De ziekte komt vaker voor dan veel artsen denken.
Artsen onderschatten vaak het probleem en de daarmee gepaard gaande pijn.
Er is, gezien de vele reacties, behoefte aan informatie en deze informatie is niet altijd te krijgen.
Oefeningen van schouders en rug tijdens het optreden van de klachten zijn vaak extra pijnlijk en kunnen op dat moment beter worden nagelaten.
Zijn de klachten verdwenen, dan zijn oefeningen aan te raden.
Belangrijker nog dan de oefeningen is echter goed rechtop zitten en zorgen voor een goede houding.

Signalen & Symptomen:
Een goede en tegelijkertijd simpele manier om te testen of de klachten met Tietze te maken kunnen hebben kan als volgt worden gedaan:
Druk met enige kracht op de pijnlijke plek bij het borstbeen.
Indien de pijn op dat moment sterk verhevigt is er mogelijk sprake is van Tietze.
Indien de klachten met het hart te maken hebben zal de pijn op deze manier niet verhevigen, omdat het hart immers veilig beschermd en onbereikbaar achter de ribben in de borstkas ligt.

Symptomen
Meestal scherpe pijn in de borststreek, speciaal bij aanraken van- of druk op de ribben of het borstbeen.
De ontstane pijn wordt meestal erger bij inspanningen en bewegingen die de borstkas uitzetten en de ribben verplaatsten, zoals diep ademen, liggen, buigen, veelvuldig "schrapen" van de keel, hoesten en niesen.
Pijn kan op meerdere plekken ontstaan en uitstralen naar de armen.
Benauwdheid, spanning op- of een beklemmend gevoel in de borst.
De aangedane omgeving is gevoelig en/of pijnlijk bij aanraken.
Angstgevoelens. Niet altijd is duidelijk wat de oorzaak en het gevolg was.
Ontstaat gewoonlijk voor het 40e levensjaar.
De ziekte komt bij zowel mannen als vrouwen in alle leeftijdsklassen voor.
In sommige gevallen verdwijnen de klachten na enige tijd geheel, in andere gevallen nooit.
De zwelling, meestal aan de onderzijde van het borstbeen, kan de huid rood kleuren en zeer pijnlijk aanvoelen.
Uitstraling van de pijn naar ribben en rugwervels komt voor.
Aantasting van kraakbeenverbindingen in andere gewrichten van het lichaam komt voor.
Aantasting van andere dan de typische "Tietze" kraakbeenverbindingen in het lichaam is mogelijk.
Er is niet altijd sprake van een zwelling of roodheid, maar soms alleen van pijn en lokale gevoeligheid.

Mogelijke oorzaken:
De oorzaak van de ontsteking en de zwelling is vaak onbekend, mogelijke oorzaken zijn:
Langdurige inspanningen en bewegingen die de borstkas ver uitzetten en daardoor de ribben verplaatsten, zoals diep ademen, liggen, buigen, veelvuldig schrapen van de keel, hoesten, niesen en zware lichamelijke inspanning.
Trauma, zoals een klap of stoot tegen de borst.
Ongewone (al dan niet zware) lichamelijke inspanningen.
Een zwangerschap.
Infectie van de bovenste luchtwegen.

Behandeling, therapie en medicatie.
Er is geen afdoende en voor iedereen gelijke therapie bekend.
In de meeste gevallen is een evenwicht tussen voldoende oefening om de gewrichten niet te laten verstijven en voldoende rust om het proces niet verder uit de hand te laten lopen, van belang.
Hoewel het geen neurologisch probleem is, kan toch in sommige gevallen chirurgisch ingrijpen noodzakelijk zijn.
Fysiotherapie: Elektrische warmtebehandelingen en massage op de pijnlijke plekken door de fysiotherapeut kunnen verlichtend werken.
Gymnastiek- en ademhalingsoefeningen kunnen door de fysiotherapeut worden voorgeschreven en beoefend met veelal goed resultaat op de kortere termijn.
Neuraaltherapie: Neuraaltherapie is een geneeswijze die er vanuit gaat dat elke inwendige stoornis aan de oppervlakte van het lichaam tot uiting komt.
Dit kan zijn in de vorm van huid- of spierpijn, waarvan gedacht wordt dat deze een negatieve invloed heeft op de oorspronkelijke kwaal.
Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel van steeds toenemende klachten.
De neuraaltherapeut tracht door inspuiting van proca�ne (een middel dat wordt gebruikt voor lokale verdoving), deze cirkel te doorbreken en zo genezing te bewerkstelligen.
Kinesitherapie: Hierbij worden de costosternale gewrichten (kraakbeengewrichten tussen borstbeen en ribben) heel voorzichtig gemasseerd en gemobiliseerd, met als doel deze gewrichten los te houden en te "spoelen", met andere woorden te ontdoen van bepaalde schadelijke stoffen.
Het accent ligt op bewegingstherapie en massage.
Ook wordt vaak het sympatisch zenuwstelsel behandeld via de rug, waarbij soms ademhalingsoefeningen worden opgegeven; soms wordt er ook "ultrason" gegeven.
Shiatsutherapie: Bij deze therapie wordt met de vingers, de duim en de handpalm druk uitgeoefend op bepaalde plaatsen van het lichaam, waardoor de energiestromen in het lichaam weer in balans komen en het natuurlijk herstelvermogen van het lichaam wordt gestimuleerd.
Het wordt ook wel drukpuntmassage genoemd.
Het is een eeuwenoude techniek met vaak verrassende resultaten.
Fytotherapie: Is de behandeling van klachten en ziekten gebaseerd op natuurlijke geneesmiddelen, waarbij alle werkzame bestanddelen worden behouden en zonder enige toevoeging worden verwerkt.
Dit in tegenstelling tot homeoopathie waarbij gewerkt wordt met tincturen, die sterk verdund worden met alcohol.
De producten kunnen zowel voor acute klachten als bij chronische aandoeningen worden gebruikt en in het algemeen zonder bezwaar gelijktijdig met andere middelen worden gebruikt.
Treed binnen 10-14 dagen geen verbetering op dan is het raadzaam uw huisarts te raadplegen.

Voorbeelden van behandeling:
Angstklachten: Kava-Kava, Goudpapaver.
Depressiviteit: Sint Janskruid, Kava-kava en hop.
Innerlijke onrust: Sint Janskruid, Kava-kava.
Overspannenheid: Kava-kava, Ginseng, Sint Janskruid.
Stress: Valeriaan, Passiebloem.
Neerslachtigheid: Sint Janskruid.
Nervositeit: Valeriaan, Passiebloem, Goudpapaver.
Gewrichtspijnen: Duivelsklauw.
Herstel: Ginseng.
Ontstekingen: Cat's Claw, Echinacea.
Weerstandverhoging: Echinacea, Cat's claw.
Injecties: Injecties met methylprednisolonacetaat (Depo-Medrol) zouden 2 jaar helpen.
Injecties in het ontstoken gebied met stero�de, cortisone of proca�ne kunnen voor sommige pati�nten verlichtend werken.
Medicijnen: Pijnstillende tabletten geven vaak slechts tijdelijk verlichting, milde niet-stero�de pijnbestrijders, zoals aspirine, paracetamol, acetaminophen, kunnen helpen het ongemak te verlichten.
Sommige pati�nten hebben baat bij ontstekingsremmers als ibuprofen, naproxen en diclofenac 50 mg.
Sterkere pijnbestrijders en niet stero�de ontstekingremmers worden soms voorgeschreven door de huisarts.
De pijnklachten kunnen ook worden bestreden door medicijnen voor artritis of een xylocaine injectie in het pijnlijke aangedane kraakbeen.
Zenuwblokkade: Hiertoe wordt een via een r�ntgenscherm gecontroleerde naald een elektrode op de te blokkeren zenuw geplaatst.
Met hoogfrequentie- stroom (RF) wordt de betreffende zenuw uitgeschakeld.
Overig: acupunctuur, manuele therapie, chiropraktie, osteopathie.
Ook wordt gebruik gemaakt van pijnbestrijding via TENS (Transcutaneous Electric Nerve Stimulation).
D.m.w. vier elektroden op de huid worden kleine stroomstootjes opgewekt, waarmee de pijn kan worden onderdrukt.
In sommige gevallen kan zo'n apparaatje worden ge�mplanteerd.

Algemene preventiemaatregelen:
Rusten.
IJskompressen of warmtekussen op de pijnlijke plek.
Vermijden van onverwachte bewegingen die de pijn verhevigen.