Rubriek :
Historische figuren
David Livingstone
Livingstone, David (Blantyre,
bij Glasgow, 19 maart 1813 - Chitambo, Zambia, 1 of 4 mei 1873),
Brits zendeling en ontdekkingsreiziger, geboren in een Schots
arbeidersgezin, gaf zich, gestimuleerd door een oproep van Karl
G�tzlaff, in 1834 op voor de medische zending in China.
1. Zending
In Glasgow studeerde hij medicijnen en volgde hij
colleges in de theologie. Van de London Missionary Society kreeg
hij een speciale zendingsopleiding; in 1840 werd hij tot
predikant geordend. Daar China ten gevolge van de Opiumoorlog
gesloten was, liet hij zich in hetzelfde jaar naar Zuidelijk
Afrika uitzenden. Vanuit Kuruman (in het huidige Bophuthatswana)
maakte hij reizen naar het oosten en noorden. In 1849 ontdekte
hij het Ngamimeer (in de Kalahari). Dit was het begin van een
spectaculaire reeks ontdekkingen. In 1851 volgde een expeditie
in het gebied der Makololo, die een groot vertrouwen in hem
stelden. Van 1852 tot 1854 verrichtte hij exploraties in het
gebied van de Zambezi. Daarbij sloot aan een reis van Luanda aan
de westkust (in het huidige Angola) naar Quelimane aan de
oostkust (in het huidige Mozambique), op welke reis de Victoria
Falls ontdekt werden. Het was in deze tijd dat hij in aanraking
kwam met de slavenhandel en zijn gevolgen. Zijn zendingsideaal
begon zich te verschuiven van het persoonlijke naar het
collectieve vlak. De introductie in Afrika van handel met het
Westen zou de slavenhandel doen plaatsmaken voor nieuwe
economische activiteiten, die de mogelijkheid zouden scheppen
van een andere levensvorm. In dit alles was hij be�nvloed door
de inzichten van de Engelse filantroop Thomas Fowell Buxton.
2. Ontdekkingsreiziger
Als beroemd ontdekkingsreiziger keerde hij in 1856 naar
Engeland terug. In de 'Cambridge Lectures' riep hij op tot
vernieuwde aandacht voor Afrika. De relatie met de London
Missionary Society werd verbroken; Livingstone werd nu benoemd
tot Brits consul in Oost-Afrika, met Quelimane als standplaats.
Het grote doel was thans een pad te banen voor handel,
beschaving en christendom. De grote Zambezi-expeditie
(1858-1863), waarop hij door verscheidene medewerkers werd
vergezeld, leidde echter niet tot de resultaten die men er zich
van had voorgesteld; in 1863 werd hij door de regering
teruggeroepen. In 1866 ging hij voor de derde maal naar Afrika,
nu als zelfstandig explorator, zij het ook met steun van de
Royal Geographic Society. Verscheidene jaren trok hij rond in de
streken rondom het Tanganyikameer, op zoek naar de bronnen van
de Nijl, waarbij hij de Luapula en de Lualaba, het Mweru- en het
Bangweulumeer ontdekte. Toen men in Europa niets van hem vernam,
werden enkele hulpexpedities uitgezonden, waarvan de bekendste
die van Stanley is. Livingstone, door Stanley te Ujiji aan het
Tanganyikameer opgespoord (1871), weigerde met deze mee terug te
gaan v��r hij de topografische kwesties die hem bezighielden,
had opgelost. Hij stierf nog geen twee jaar later nabij het
Bangweulumeer. Zijn hart werd ter plaatse begraven; zijn lichaam
werd op 18 april 1874 in de Westminster Abbey in Londen
bijgezet. In zijn geboorteplaats bestaat het David Livingstone
Centre, met museum.
