W ORLD E XPLORER     

Siteoverzicht
Email
Homepage
     

Rubriek : De mens - algemeen

Het wereldrijk van de Habsburgers

Het geslacht dat eigenaar was van het kasteel de Habsburg aan de Rijn in Zwitserland, werd in de loop van de tijd steeds machtiger. In de dertiende eeuw werd ��n van de Habsburgers, Rudolf I, tot koning van Duitsland gekozen. Daarnaast slaagde hij erin de hertogdommen Oostenrijk en Stiermaken te veroveren. Weliswaar gingen de Zwitserse woudkantons voor de Habsburgers verloren, maar in andere opzichten nam hun grondgebied gestadig in omvang toe.
Sinds de tweede helft van de vijftiende eeuw werden er steeds Habsburgers tot keizer van het Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie verkozen. In de zestiende eeuw verwierven de Habsburgers zich zelfs een wereldrijk, waarin de zon nooit onderging. Dat was vooral aan een gelukkige en slimme huwelijkspolitiek te danken. Door het huwelijk van Maximiliaan van Oostenrijk, de zoon van de Duitse keizer, met Maria van Bourgondi�, de dochter van Karel de Stoute, kregen de Habsburgers er de Bourgondische erflanden bij. Hun zoon, Filips de Schone, trad in het huwelijk met Johanna, de dochter van Ferdinand van Aragon en Isabella van Castili�. Aldus kwamen niet alleen Spanje met de Italiaanse bezittingen aan het Habsburgse Huis maar ook de enorme koloniale gebieden in de Nieuwe Wereld. De zoon van Filips en Johanna, in 1500 geboren te Gent, werd de erfgenaam van dit wereldrijk. Als koning van Spanje was hij Karel I, als keizer van Duitsland (hij werd in 1519 tot keizer gekozen) werd hij als Karel V het meest bekend.
Na het overlijden van Maximiliaan van Oostenrijk stond het eerst helemaal niet vast wie de nieuwe keizer zou worden. Behalve Karel I van Spanje was ook Frans I, de koning van Frankrijk, een serieuze kandidaat. De Duitse keurvorsten aarzelden, temeer daar Frans I hen probeerde om te kopen met reusachtige sommen geld. De Franse koning handelde beslist niet zo, omdat hij zo graag keizer wilde worden omwille van de titel. Nee, hij vreesde dat de Habsburgers Frankrijk zouden verstikken, omdat hun grondgebied zijn land aan alle kanten insloot. De komende anderhalve eeuw zou de Franse politiek erop gericht zijn het Habsburgse streven naar de macht over Europa dwars te zitten. Ondanks het feit dat de Franse koning zo luid met zijn geldbeugel had gerammeld, kreeg hij van de keurvorsten niet ��n stem. De keuze was gevallen op Karel I van Spanje en deze werd in oktober 1520 te Aken tot keizer Karel V gekroond.
Karel V was een weinig spraakzame figuur. Het spreken viel hem ook wel moeilijk, omdat hij een zeer zware onderkaak had, een erfelijk kenmerk van de Habsburgers. Karels mond hing ietwat open en dat maakte zijn uitdrukking niet echt intelligent. Hij had grote belangstelling van regeringszaken, al greep hij daarin nooit direct in. Dat liet hij liever over aan zijn raadslieden. Zelf had hij vastomlijnde plannen met zijn grote, maar uit zozeer verschillende delen opgebouwde rijk. Hij wilde eenheid van bestuur en wetgeving in plaats van de bestaande grote verscheidenheid aan wetten, privileges en afzonderlijke soorten rechtspleging. Het belangrijkste hulpmiddel om die eenheid te bereiken moest, net als in Spanje, het rooms-katholieke geloof zijn.
In 1517 had de monnik en hoogleraar in de theologie Maarten Luther zijn 95 stellingen aangeslagen. De bijval en de bestrijding die hij daarbij ondervond, hadden Duitsland behoorlijk in beroering gebracht. De nieuwe keizer werd dus meteen al voor een heftig kerkelijk geschil geplaatst. Op de Rijksdag van Worms in 1521 werden de politieke kwesties dan ook vrij eenvoudig geregeld, maar de godsdienstige twisten waren heel wat moeilijke te beslechten. Toen Luther het been stijf hield, werd het Edict van Worms uitgevaardigd. Dit verbood alle veranderingen op godsdienstig gebied.
In de Nederlanden, waarvan Karel V 'Heer' was, werden strenge straffen gesteld op het volgen van de lutherse leer. De keizerlijk-pauselijke Inquisitie bracht al spoedig de eerste ketters op de brandstapel, te beginnen in Antwerpen. Intussen had Karel V weinig rust. Voortdurend moest hij strijden met de Franse koning Frans I, die Napels opeiste, de Turken tegen hem opstookte en de steun genoot van de hertog van Gelre en soms zelfs van de paus. Dan had hij ook nog te maken met opstanden in Castili�, waar men zich verzette tegen de uitbreiding van de koninklijke macht. De situatie in Itali� werd zelfs zeer zorgelijk, doordat het hele koninkrijk Napels, met uitzondering van de hoofdstad, door de Fransen werd veroverd.
Daarna echter werd het Franse leger geteisterd door honger en ziekte. Toen keerde de krijgskans. In 1529 kwam de Vrede van Kamerijk tot stand. Toen had Karel V weer gelegenheid zich met Duitsland te gaan bemoeien. Maar zes vorsten en veertien rijkssteden tekenden protest aan tegen het Edict van Worms. Karel V evenwel eiste dat deze protestanten zich naar het Edict zouden voegen. De laatsten sloten toen de Schmalkaldische Bond, om geweld met geweld te keren. De keizer moest dit noodgedwongen slikken, want zijn aandacht werd weer elders opge�ist : de Turken en Frans I kwamen opnieuw opzetten. Pas in 1545 was er weer vrede.
Het jaar daarop begon de strijd tegen de Duitse protestanten met de zogeheten Schmalkaldische Oorlog. Aanvankelijk verliep de strijd voor Karel V niet slecht, maar het verraad van Maurits van Saksen bracht hem zeer in het nauw. In 1555 kwam de Godsdienstvrede van Augsburg tot stand, die de vorsten de godsdienst in hun land liet bepalen. De politiek van Karel V was in het Duitse Rijk mislukt.
(foto : het wapen van de Habsburgers)
 


Klik hier om deze pagina als je startpagina in te stellen !

Google
 
Web www.worldexplorer.be
www.infoblog.be
© 2006 - WorldExplorer