Rubriek :
Historische figuren
Jan zonder vrees
(Fr.: Jean sans
Peur) (Dijon 28 mei 1371 - Montereau, bij Parijs, 10 sept.
1419), hertog van Bourgondi� van 1404 tot 1419 en graaf van
Vlaanderen en Artesi� van 1405 tot 1419, was de oudste zoon van
Filips de Stoute en Margaretha van Male. In 1396 nam hij aan het
hoofd van een Frans-Bourgondisch leger deel aan een veldtocht
tegen de Turken, die bij Nicopolis in een nederlaag eindigde.
Hij werd gevangengenomen, maar tegen een hoge losprijs weer
vrijgelaten. Gebruik makend van de zwakzinnigheid van de Franse
koning Karel VI, poogde hij vanaf 1405 in Frankrijk een
machtspositie te verwerven ten koste van Lodewijk van Orl�ans,
broer van Karel VI, die hij in 1407 liet vermoorden. Daarop
ontstonden in Frankrijk twee clans, de Armagnacs (aanhangers van
de vermoorde Lodewijk van Orl�ans; zie Armagnac [geschiedenis])
en de Bourguignons (aanhangers van Jan zonder Vrees), die met
wisselend succes elkaar de macht betwistten. In 1413 was Jan
meester van Parijs, maar reeds het jaar daarop moest hij de stad
ontruimen. Na het overlijden van de twee Franse dauphins (1415
resp. 1417) liet hij het bestuur in Vlaanderen en Artesi� over
aan een regentschapsraad onder de leiding van zijn zoon Filips
(de latere Filips de Goede) en maakte hij zich in 1418 opnieuw
meester van Parijs. Het jaar daarop werd hij tijdens
onderhandelingen met de dauphin Karel VII door de Armagnacs
vermoord. Zijn strijd om de macht in Frankrijk noodzaakte Jan in
Vlaanderen concessies te doen aan zijn onderdanen. Zo splitste
hij de Raadkamer van Rijsel in een Rekenkamer en een gerechtshof
(de latere Raad van Vlaanderen). Zijn bijnaam dankt hij aan de
overwinning bij Oth�e (1408), waar hij aan de zijde van de elect
Jan van Beieren de opstandige Luikenaars versloeg.
