Rubriek :
Historische figuren
Lodewijk XI van Frankrijk
(Bourges 3 juli 1423
- Plessis-l�s-Tours 30 aug. 1483), koning van 1461 tot 1483, uit
het Huis Capet, was een zoon van Karel VII. Hij wilde al tijdens
het leven van zijn vader een actieve politieke rol spelen en
intrigeerde daartoe zelfs met diens vijanden, o.a. de
Bourgondische hertog Filips de Goede, die hem asiel verleende.
Lodewijks centralisatiepolitiek en absolutisme botsten met de
autonomie-tendens van de rijksgroten (heren van Orl�ans, Anjou,
Armagnac, Bretagne en Bourbon) en met zijn vroegere beschermer
Filips de Goede, die hij in 1463 dwong de Sommesteden te
verkopen ter uitvoering van de Vrede van Atrecht van 1435.
Resultaat was de vorming van een oppositionele factie, de Ligue
du bien public, waaronder Filips' zoon Karel de Stoute, die het
tot een voor Lodewijk nadelige militaire krachtproef (Monthl�ry,
1465) liet komen. Het Traktaat van Conflans (okt. 1465) voorzag
in de restitutie van de Sommesteden en autonomie voor Normandi�.
Het Verdrag van P�ronne (1468) voorzag in de opheffing van het
gezag van het Parlement van Parijs in Vlaanderen. Aan die
beloften heeft de sluwe, onscrupuleuze Lodewijk zich geenszins
gehouden. Door omkoperij wist hij de neutraliteit van de Engelse
koning, bondgenoot van Karel de Stoute, te verwerven en de
Zwitsers tot optreden tegen Karel de Stoute te brengen, wat tot
diens nederlaag en dood te Nancy (1477) heeft geleid. Het
gezagsvacu�m nadien heeft Lodewijk handig uitgebuit om het
hertogdom Bourgondi�, Franche-Comt�, Artesi� en Anjou in te
palmen. Slechts Bretagne bleef buiten zijn greep. Randgebieden
als Navarra en Savoye kon hij evenmin annexeren. Lodewijk wist
bij herhaling overlopers aan te trekken, o.a. de gewezen
Bourgondische hofhistoricus Philippe de Commynes. Lodewijk kan
beschouwd worden als de grondlegger van de Franse eenheidsstaat
en de voorloper van de absolute monarchie. Hij was twee keer
gehuwd: met Margaretha van Schotland (gest. 1445) en met
Charlotte van Savoye (gest. 1483).
