Rubriek :
Historische figuren
Michael Agricola
Agricola, Michael (Torsby
tussen 1508 en 1512 - Kyronniemi 9 april 1557), Fins
godgeleerde, kerkhervormer en grondlegger van de Finse
schrijftaal, was na zijn vorming te Viipuri aanvankelijk
magister artium te Wittenberg (1539), werd vervolgens rector aan
de kathedraalschool te Turku, in 1548 lid van het Domkapittel en
administrator van het bisdom �bo, en in 1550 plaatsvervangend
bisschop. Naast zijn onderwijsactiviteiten aan een opkomende
predikantengeneratie ontwikkelde zich in deze tijd ook zijn Fins
auteurschap. Zo schreef hij een ABC-boek (teruggevonden 1851 in
de universiteitsbibliotheek te Uppsala) met Katechismus en Ave
Maria; een volledige Katechismus en een Bijbels gebedenboek met
kalender, enz. ten gebruike van de geestelijkheid; en ten slotte
in 1548 het Nieuwe Testament in het Fins, een zelfstandige
bewerking deels naar het Grieks (Erasmus 1535), deels naar de
Vulgata, Luthers en de Zweedse (Olaus Petri's) vertalingen
voorzien van een eigen algemene inleiding naast die van Luther.
Deze liturgische werken getuigen van zijn reformatorisch
inzicht; zij zijn niet polemisch maar ook niet zeer
oorspronkelijk en bovendien conservatief, in overeenstemming met
de goed rooms-katholieke, maar toenmaals weinig persoonlijk
ontwikkelde vorm van godsdienstigheid van het Finse volk. De
taal is hoofdzakelijk die van het eigenlijke Finland, Suomenmaa,
gemengd met die van zijn geboortestreek en Zweeds. Geleidelijk
verbeterd en gecompleteerd, is zijn bijbelvertaling eerst in
1938 door een nieuwe afgelost.
Na de deling van het bisdom werd Agricola bisschop van �bo, zijn
geestverwant Paul Juusten bisschop van Viipuri; beiden werden te
Stockholm door de bisschop van Strengn�s gewijd. Agricola was
gehuwd. In 1557 werd hij met Laurentius Petri e.a. mede naar
Moskou gezonden wegens Russische invallen over de Finse grens.
Op de terugweg overleed hij en werd bij de oude - in 1940
verwoeste, nu herbouwde - dom te Viipuri begraven.
