Rubriek : De
mens -
geschiedenis
Op weg naar een onzekere
toekomst
Een 'goeie ouwe
tijd' heeft in feite nooit bestaan. Als wij, moderne mensen,
ietwat jaloers naar de middeleeuwen menen te moeten kijken omdat
het toen zo heerlijk rustig was (zonder televisie, zonder druk
verkeer, zonder atoombom, enz), dan zien we wel iets over het
hoofd. Namelijk dat de middeleeuwse mens voortdurend bedreigd
werd door ziekte, armoede en honger. Niet voor niets bedroeg de
gemiddelde leeftijd toen amper dertig jaar. De pest-epidemie die
West-Europa in de late middeleeuwen trof, is wat betreft de
gevolgen waarschijnlijk te vergelijken met een atoomoorlog.
Overheersen angst, onzekerheid en menselijk leed het beeld van
de geschiedenis ? Dat zeker niet. Altijd zijn er mensen geweest
die de weg hebben gewezen naar een betere toekomst. Het konden
godsdiensthervormers en profeten zijn, maar ook gewoon wijze
mensen en optimisten.
Velen
hebben gezocht naar wetmatigheid en logica in het verloop van de
geschiedenis. Dat deden ook de opstellers van het rapport Club
van Rome. Dertig belangrijke mensen op het gebied van de
wetenschap, het onderwijs en het bedrijfsleven kwam in april
1968 in Rome bijeen. Ze wilden praten over de vraag hoe het nu
verder moest met de moderne, wanordelijke
consumptiemaatschappij, een maatschappij waarin steeds meer
wordt verbruikt.
E�n van de gevolgtrekkingen waartoe ze kwamen, was dat als de
economische groei steeds maar zou blijven doorgaan, het met de
welvaart vrij spoedig gedaan zou zijn. Alle grondstoffen zouden
dan spoedig zijn opgebruikt. Voor het bepalen van deze sombere
vooruitzichten had met gebruik gemaakt van de computer. Nu
levert een computer resultaten aan de hand van de gegevens die
erin zijn gestopt. De Club van Rome bleek achteraf een aantal
gegevens over het hoofd te hebben gezien. Daarom moest men de
conclusies weer vrij spoedig wijzigen.
Toch heeft het rapport van de Club van Rome de mensen wel
degelijk aan het denken gezet. Men is energiebewust en
milieubewust geworden, of tenminste toch ietwat meer dan
vroeger. Behalve de vanouds bekende energiebronnen zoals
steenkool en aardolie, wil men ook de atoomenergie gebruiken. De
uiteindelijke oplossing biedt dit echter niet, zolang het
probleem van het radioactieve afval niet is opgelost.
Voor de toekomst rekent men op het toepassen van kernenergie op
dezelfde manier als waarop de zon aan haar energie komt. Als dat
zou lukken, zou de mens over een bijna onuitputtelijke
bron van energie kunnen beschikken. En zonder afval.
Waarschijnlijk zal men hierin slagen, tenzij er - zoals al zo
vaak in de geschiedenis is gebeurd - iets totaal nieuws wordt
ontdekt of iets heel onverwachts gebeurt. Het laatste woord
hierover is aan de wetenschap.
