W ORLD E XPLORER     

Siteoverzicht
Email
Homepage
     

Rubriek : Historische figuren

Paus Gregorius VII

eigenlijk: Ildebrando en ook bekend als de 'monnik Hildebrand' (Soana?, in Toscana, tussen 1019 en 1030 - Salerno 25 mei 1085), paus van 1072 tot 1085, is een van de beroemdste pausen uit de geschiedenis; de grote herstelbeweging na de 'IJzeren Eeuw' wordt naar hem, die er de krachtigste stimulator van is geweest, genoemd: Gregoriaanse hervorming (ca. 1049-1122).
Waarschijnlijk benedictijns opgevoed (zie benedictijnen), werd hij clericus onder Gregorius VI, die hij in ballingschap vergezelde (1046-1047). Een kort verblijf in Cluny (?) werd afgebroken door Leo IX, die hem naar Rome riep en hem tot abt van St.-Paulus-buiten-de-muren aanstelde (1049). Onder de eerste hervormingspausen (Leo IX, Nicolaas II en Alexander II) groeide zijn invloed, die o.a. tot uiting kwam in legatenopdrachten naar Frankrijk en Duitsland, in zijn aanstelling tot aartsdiaken (1059) en zijn adviseurschap onder Alexander II. Tijdens diens begrafenis werd hij bij acclamatie door het volk tot paus uitgeroepen (22 apr. 1073), hetgeen daarna door de kardinalen bevestigd werd.
Krachtig steunde hij de hervormingsbeweging: op de Romeinse synodes van 1074 en 1075 werden de bepalingen tegen de simonie en tegen het priesterhuwelijk verscherpt (misschien in 1075 ook reeds het verbod van lekeninvestituur, z�ker op de synode van 1080). Ter doorvoering van de hervorming vernieuwde hij o.a. het legatensysteem, door vertrouwde bisschoppen als vaste vertegenwoordigers te benoemen.
In Spanje wist hij, via Alfons VI van Castili�, de Romeinse liturgie in te voeren. Tegenover de Engelse koning, Willem de Veroveraar, nam hij een vrij soepele houding aan: de koninklijke investituur werd toegestaan. De verhouding tot 'de eerste nationale vorst', Filips I van Frankrijk, was vaak zeer gespannen, maar het kwam niet tot een breuk. Grote belangstelling had Gregorius voor de Oosterse Kerk en voor Constantinopel; zijn kruistochtoproep van 1074 bleef echter zonder gevolg. Met Hendrik IV, de kandidaat voor de keizerskroon, raakte hij in een hevig conflict, dat heel zijn pontificaat zou beheersen en dat een vloed van politiek-religieuze strijd- en schotschriften ontketende (de Libelli de lite, zie Investituurstrijd).
Gregorius' protest tegen een ongelukkige bisschopsbenoeming door Hendrik in Milaan werd aanleiding tot een dramatische sc�ne te Worms, waar de Duitse keizersgezinde bisschoppen de paus voor afgezet verklaarden (24 jan. 1076); toen Hendrik dit bekrachtigde, sprak Gregorius op de Romeinse vastensynode van febr. 1076 de excommunicatie over hem uit en ontsloeg 'in naam van Petrus het christenvolk' van de eed van trouw. Toen een aantal Duitse vorsten hiervan gebruik wilde maken om een andere kandidaat voor het keizerschap te kiezen, voorkwam Hendrik het gevaar, door zich in Canossa, waar Gregorius verbleef op doortocht naar Duitsland, als boeteling voor te doen.
Na drie dagen zwichtte de paus op aandrang van zijn trouwe bondgenoten, Mathilde van Toscane en abt Hugo van Cluny, en ontsloeg hij Hendrik van de excommunicatie (28 jan. 1077): politiek gezien zeer onverstandig. Hendrik maakte nl. handig misbruik van priesterlijke noodzaak (de beroemde uitroep van Bismarck 'Nach Canossa gehn wir nicht�' vertekent precies de historische context). Aanvankelijk steunde Gregorius de Duitse tegenkoning, Rudolf van Zwaben, dan ook niet; wel bleef hij zich beroepen op het pauselijk designatierecht.
Toen Hendrik begin 1080 met een tegenpaus dreigde, sprak Gregorius opnieuw de excommunicatie en depositie uit (maart 1080). Hendrik stelde een anti-gregoriaanse bisschop als tegenpaus aan (zie Clemens [religie]: Clemens III, I) en viel 1081 Itali� binnen; in 1083 slaagde hij erin Rome te veroveren; Gregorius vluchtte in de Engelenburcht. Toen de Noormannenvorst Robert Guiscard Rome ontzette, maar tevens plunderde (mei 1084), werd de positie van Gregorius onhoudbaar. Hij week uit naar Salerno en stierf daar verlaten 'in ballingschap'.
 


Klik hier om deze pagina als je startpagina in te stellen !

Google
 
Web www.worldexplorer.be
www.infoblog.be
© 2006 - WorldExplorer