W ORLD E XPLORER     

Siteoverzicht
Email
Homepage
     

Rubriek : Historische figuren

Philo van Alexandri�

Philo van Alexandri� (Gr.: Philoon) of Philo Judaeus (Alexandri� ca. 25 v.C. - aldaar ca. 45 n.C.), joods-Grieks wijsgeer, was afkomstig uit een van de aanzienlijkste families van de grote gehelleniseerde joodse gemeenschap van Alexandri�. In 40 n.C. leidde hij een delegatie naar keizer Caligula, die voor de joden om ontheffing moest vragen van de verplichting de keizer goddelijke eer te bewijzen (hij doet daarvan zelf verslag in zijn Legatio ad Gaium = Gezantschap naar Caligula).
Het was Philo's vaste overtuiging dat Plato en andere Griekse denkers hun inzichten hadden ontleend aan Mozes (d.i. ook aan de 'Boeken van Mozes'); zijn gigantisch oeuvre is o.m. ook een poging deze stelling te bewijzen en te gebruiken. Deze hebra�sering van de Griekse filosofie resulteerde in werkelijkheid echter in een hellenisering van Mozes en de thora. Mozes had volgens Philo al bereikt, waar de Grieken naar hebben gezocht. Hij heeft dit echter niet op directe, maar op verborgen wijze in zijn geschriften medegedeeld. Deze moeten dan ook worden onderzocht op hun dieperliggende betekenis; middel daartoe is de allegorische verklaring (zie allegorese).
Philo's geschriften kunnen in zes hoofdgroepen worden ingedeeld: a. naast de reeds genoemde Legatio ad Gaium een geschrift Contra Flaccum (kritiek op het anti-joodse beleid van een Romeins prefect van Egypte); b. populair-filosofische geschriften, o.m. De aeternitate mundi (= Over de eeuwigheid van het universum; waarschijnlijk een jeugdwerk) en De providentia (= Over de voorzienigheid; compleet alleen in Armeense vertaling bewaard); c. een aantal apologetische geschriften bestemd voor niet-joods publiek, waarin wordt uiteengezet dat Griekse filosofische idealen in het joodse leven reeds verwezenlijkt zijn (o.m. De vita contemplativa = Over het beschouwelijke leven); d. een grote groep propagandistische geschriften bestemd voor sympathiserende heidenen, waarin hetzelfde wordt nagestreefd (o.m. een 'Leven van Mozes' en uiteenzettingen en interpretaties van de Wet van Mozes in bijv. De opificio mundi = Over de schepping van de wereld); e. verhandelingen bestemd voor de eigen joodse kring, die een mediterende allegorese bieden van de bijbeltekst (hiervan zijn er achttien bewaard); f. een commentaar op de bijbel vers voor vers, waarin eerst de letterlijke betekenis wordt besproken en dan de verborgen bedoelingen worden geadstrueerd; van deze groep geschriften zijn alleen de commentaren op Genesis en Exodus bewaard gebleven, in Armeense vertaling.
Philo's oeuvre is in het Grieks geschreven; hij zal zo goed als geen Hebreeuws gekend hebben. Zijn bijbeltekst is de in Alexandri� tot stand gekomen Griekse vertaling van het Oude Testament (de Septuaginta), waarvan hij kennelijk aanneemt dat zij ge�nspireerd is en woord voor woord goddelijk gezag heeft.
Bij Philo is de wijsbegeerte ondergeschikt aan de openbaring. Bij de integratie van joodse religie en Griekse filosofie worden derhalve voor de filosofie strenge selectienormen gehanteerd. Philo is sterk be�nvloed door het platonisme en (neo)pythagore�sme van zijn tijd, terwijl ook sto�sche idee�n een rol spelen. Platonisch-neopythagore�sch gekleurd is Philo's opvatting dat alleen het transcendente, het immateri�le, van belang is: alleen God bestaat, hoewel zijn diepste wezen voor ons ontoegankelijk is. De wereld is geschapen: uit God wordt de goddelijke Logos uitgestraald, die enerzijds transcendent is en in zich de Idee�n bevat als gedachten en vermogens van God, anderzijds ook in het materi�le universum aanwezig gedacht wordt als vormopleggende, beheersende en voorzienigheid uitoefenende kracht. Het verhaal van de schepping in zeven dagen in Genesis moet worden ge�nterpreteerd als beschrijving van de constitutie van de ide�le werkelijkheid die voorafgaat aan de totstandkoming van onze wereld. Door de Logos, de natuurwet, is de Wet van God in de wereld aanwezig. De hogere geestelijke vermogens van de mens zijn een directe uitstraling van de Logos; de deugd is in eerste instantie een innerlijke toestand, waarbij men door onthechting en ascese in harmonie met God en Logos geraakt. De aartsvaders van het Oude Testament, Abraham, Isaak en Jakob en ook Mozes, zijn menselijke belichamingen van de goddelijke natuurwet.
Joods in deze conceptie is een aantal premissen, maar de rationele expositie is Grieks, en Grieks is ook de gedachte dat de weg naar het transcendente voert via afstand doen van het materi�le. Overigens hield Philo onverkort vast aan letterlijke naleving van de wetten van Mozes: de diepere zin maakt deze niet overbodig.
Philo is door heidense auteurs waarschijnlijk niet gelezen. Op christelijke auteurs heeft hij een belangrijke invloed uitgeoefend: deze zagen zich voor analoge problemen gesteld bij de rationele expositie van christelijke geloofswaarheden. Met name zijn methode van bijbelverklaring heeft navolging gevonden.
 


Klik hier om deze pagina als je startpagina in te stellen !

Google
 
Web www.worldexplorer.be
www.infoblog.be
© 2006 - WorldExplorer