Rubriek :
Historische figuren
Nelson Mandela
Mandela, Nelson
Rolihlala (Transkei 18 juli 1918), Zuid-Afrikaans verzetsleider,
werd in 1940 verwijderd van de universiteit van Fort Hare, omdat
hij een van de voormannen van een studentenstaking was. Na zijn
rechtenstudie aan de universiteit van Witwatersrand opende hij
in dec. 1952 met O. Tambo het eerste zwart-Afrikaanse
advocatenkantoor in Johannesburg en werd hij een van de
vooraanstaande leiders van de bevrijdingsbeweging African
National Congress (ANC). In nov. 1962 werd hij veroordeeld tot
vijf jaar gevangenisstraf, omdat hij zonder toestemming het land
had verlaten.
Op 12 juni 1964 werd hij in het zgn. Rivonia-proces tot
levenslange gevangenschap veroordeeld wegens zijn leiderschap
van Umkhonto we Sizwe (Speer van het Volk), de militaire vleugel
van het ANC. Hij zat gevangen in o.a. een kamp op Robbeneiland
en werd, als de beroemdste gevangene van zijn tijd, symbool van
het zwarte verzet in Zuid-Afrika. Vooral in de jaren tachtig nam
de internationale druk om hem vrij te laten sterk toe. Na
onderhandelingen met president Pieter Willem Botha werd Mandela
onder president Frederik Willem de Klerk in vrijheid gesteld (11
febr. 1990). Hierna voerde hij als leider van het inmiddels
gelegaliseerde ANC onderhandelingen met De Klerk over de totale
afschaffing van de apartheid. Op 5 juli 1991 werd Mandela
officieel tot president van het ANC benoemd.
Meteen na zijn vrijlating maakte Mandela een aantal
internationale reizen en bezocht o.a. Nederland (16 juni 1990).
Hij ontving tal van onderscheidingen, o.a. eredoctoraten en de
Mensenrechtenprijs van de Verenigde Naties (1988, met zijn vrouw
Winnie Nomzamo Mandela) en in 1993 de Nobelprijs voor de Vrede
(met president de Klerk).
Bij de verkiezingen in mei 1994 haalde het ANC een overtuigende
overwinning en Mandela werd gekozen tot president van
Zuid-Afrika voor een periode van vijf jaar. Mandela vormde in
overeenstemming met de interim-grondwet een regering van
nationale eenheid met twee vice-presidenten: Frederik de Klerk
en Thabo Mvuyelwa Mbeki. In december 1995 benoemde Mandela de
leden van de waarheidscommissie (onder voorzitter Desmond Mpilo
Tutu) die onderzoek ging doen naar schendingen van de
mensenrechten ten tijde van de apartheid. In juli 1996 werd
Mandela voorzitter van de Southern African Development Community
(SADC). De Nationale Partij verliet in juni 1996 de
regering-Mandela na goedkeuring van de grondwet door het
parlement.
Mandela heeft aangekondigd eind 1997 af te treden als leider van
het ANC en zich niet kandidaat te stellen voor een tweede
termijn als president.
In 1996 werd zijn huwelijk officieel ontbonden.
