Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Psychose
Wat is een psychose?
De kern van een psychose bestaat hieruit dat iemand in een
psychose geen onderscheid kan maken tussen de realiteit en de
innerlijke belevingswereld (fantasie, denkbeelden, dromen, etc.);
ook is het niet zonder meer mogelijk de persoon hierin te
corrigeren.
Iemand met een psychose heeft vaak last van wanen: dit zijn
eigen overtuigingen die niets met de werkelijkheid te maken
hebben. Voorbeelden van wanen zijn achtervolgingswanen (deze
zijn vaak bizar van aard zoals het idee hebben continue
achtervolgd en afgeluisterd te worden door de C.I.A.) of
grootheidswanen (bv. denken voorbestemd te zijn de wereld van
het kwaad te zuiveren). Ook komt het voor dat men denkt dat
anderen de eigen gedachten kunnen lezen.
Iemand kan ook last hebben van hallucinaties: het waarnemen (d.w.z.
zien, horen, ruiken of voelen) van dingen die er in
werkelijkheid niet zijn. Het horen van stemmen komt het meest
voor. Soms zegt de persoon opdrachten te krijgen van deze
stemmen. Wanen en hallucinaties kunnen soms bijzonder
beangstigend zijn. Een psychose kan los staan van een
structureel ziektebeeld maar psychosen komen altijd voor bij
Schizofrenie en soms ook bij depressie of manisch-depressieve
stoornis
Symptomen
Bij een psychose worden er twee soorten symptomen onderscheiden:
Positieve symptomen: wanen, hallucinaties en verwardheid zijn
zgn. �positieve symptomen�. Het woord positief slaat op het feit
dat deze symptomen alleen aanwezig zijn tijdens een psychose.
Negatieve symptomen: deze uiten zich onder meer in het verlies
van energie en initiatief om alledaagse dingen te ondernemen,
contacten te onderhouden of huishoudelijke taken te verrichten.
Ook zelfverzorging e.d. vindt dan vaak onvoldoende plaats.
Tijdens een psychose is iemand vaak verward. De wanen en / of
hallucinaties maken het normale functioneren en de concentratie
onmogelijk. Onrust, slapeloosheid en een verstoord dag- /
nachtritme komen vaak voor. Uitputting kan daarvan het gevolg
zijn
Hoe lang, hoe vaak, wanneer?
Een psychose kan enkele uren duren maar ook langer (tot enkele
maanden).
Er zijn mensen die maar ��n keer een psychose mee maken in hun
leven. Echter: bij 2 op de 3 mensen volgt een nieuwe psychose,
althans zonder behandeling.
Een 1e psychose komt het meest voor bij mensen tussen de 16 en
30 jaar. Bij vrouwen iets later dan bij mannen.
1 op de 100 mensen heeft ooit een psychose gehad. Het merendeel
van deze mensen heeft schizofrenie.
Voortekenen en Verloop
Bij mensen die eerder een psychose hebben meegemaakt kan tot op
zekere hoogte worden ingeschat wanneer er een verhoogde kans is
op een volgende psychose.
Een eerste psychose kan men in feite niet van te voren aan
voelen komen aangezien de kenmerken van een naderende psychose
te algemeen zijn en ook van toepassing kunnen zijn op mensen die
geen psychose krijgen of kunnen duiden op een ander ziektebeeld.
Het gaat daarbij om kenmerken als: verhoogde achterdocht,
concentratieproblemen, teruggetrokken gedrag, depressiviteit,
verstoord dag- / nachtritme, agressief gedrag, veranderingen in
waarneming, verhoogde interesse in religie, filosofie of
paranormale verschijnselen.
Behandeling
Een psychose gaat meestal wel vanzelf over maar het spreekt voor
zich dat behandeling toch erg belangrijk is gezien de ernst van
de klachten en de soms zeer ernstige lijdensdruk (angst) die de
pati�nt moet doorstaan. In sommige gevallen kan de pati�nt ook
gevaarlijk gedrag vertonen (voor zichzelf of de omgeving). Dit
onderstreept de noodzaak van behandeling.
Behandeling vindt meestal plaats met medicatie aangezien mensen
in een psychose niet ontvankelijk zijn voor therapie. Hiervoor
worden zgn. Antipsychotica gebruikt; deze middelen zijn
doorgaans effectief maar zijn helaas nog wel altijd berucht om
de bijwerkingen (waarvan sommige tamelijk ernstig kunnen zijn).
