Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Anorexia
Wat is Anorexia Nervosa?
De naam anorexia nervosa (verkort tot anorexia) betekent
letterlijk 'gebrek aan eetlust door nerveuze oorzaken'. Deze
naam is eigenlijk misleidend, omdat de pati�nten die hieraan
lijden geen gebrek aan eetlust hebben, maar juist doelbewust
proberen hun eetlust en hongergevoel te onderdrukken. Anorexia
zou eigenlijk beter 'magerzucht' of 'lijnziekte' genoemd kunnen
worden, want de pati�nten hebben een onweerstaanbare drang om af
te vallen. Ze zijn er als het ware aan verslaafd en gaan ermee
door, zelfs als zij al sterk zijn vermagerd.
Alles wat te maken heeft met eten, gewicht en lichaamsomvang is
een obsessie voor anorexia-pati�nten. Ze tellen voortdurend
calorien en tobben over wat ze wel of niet moeten eten. Voedsel
wordt slechts als 'toegestaan' beschouwd als het weinig calorien
bevat; vooral suikers en vetten zijn taboe.
Vaak eten anorexia-pati�nten iedere dag dezelfde dingen volgens
een zichzelf opgelegd ritueel. Iedere afwijking van dit strikte
regime kan paniek oproepen en wordt daarom op alle mogelijke
manieren vermeden. Sommige pati�nten kunnen dit regime niet
voortdurend volhouden en hebben bij tijd en wijlen last van
eetbuien, waarbij ze in korte tijd veel eten naar binnen werken.
Na zo'n eetbui voelen ze zich erg wanhopig en willen het eten zo
snel mogelijk weer kwijt. Dit doen ze dan vaak door zelf
opgewekt braken of door het gebruik van laxeermiddelen. Om nog
meer af te vallen dwingen anorexia-pati�nten zichzelf vaak tot
overmatige lichamelijke activiteit. Sommige pati�nten beoefenen
bijvoorbeeld twee uur per dag aerobics, joggen dagelijks 10
kilometer of doen iedere avond op hun kamer 500
buikspieroefeningen.
Hoewel de pati�nten erg mager - soms zelfs extreem mager -
kunnen worden, blijven zij zichzelf dik voelen. Er is dus sprake
van een sterk vertekend lichaamsbeeld. Het is zelfs zo dat
naarmate het gewicht lager wordt pati�nten steeds banger worden
om aan te komen. Een pondje erbij wordt dan als een regelrechte
ramp ervaren.
Hoewel anorexia-pati�nten wel bij anderen opmerken dat die te
mager zijn, blijven zij hun eigen toestand tegenover zichzelf en
anderen vaak lang ontkennen. Ze proberen hun eetgedrag en de
lichamelijke gevolgen daarvan voor anderen verborgen te houden
uit angst voor druk die anders op hen uitgeoefend zal worden om
aan te komen. Anorexia- pati�nten kunnen daarom lang volhouden
dat er niets met hen aan de hand is.
Wat zijn de gevolgen van Anorexia Nervosa?
De lichamelijke gevolgen
Anorexia-pati�nten kunnen door hun eetgedrag erg vermageren.
Door de ondervoeding en vermagering kunnen veel lichamelijke
klachten optreden.
Bij vrouwen stopt de menstruatie, want de hormonen die voor de
menstruatiecyclus zorgen nemen af tot het niveau van voor de
puberteit. Het uitblijven van de menstruatie gaat gepaard met
tijdelijke onvruchtbaarheid.
De ademhaling en de hartslag worden trager. Ook de bloeddruk
daalt. Dit komt doordat het lichaam bij dalend gewicht en
verminderde voedselinname zoveel mogelijk overschakelt op
besparing in de stofwisseling. Als gevolg hiervan voelen de
pati�nten zich dikwijls erg moe, duizelig, lusteloos,
depressief.
Doordat er weinig eten wordt verbrand, daalt de
lichaamstemperatuur en hebben de pati�nten last van koude,
blauwe handen en voeten. Ook kan, als gevolg van de lage
lichaamstemperatuur, een donsachtige beharing in het gezicht, op
de armen, borst en rug ontstaan.
De conditie van het gebit en de haren verslechtert. Er kan
haaruitval optreden. De huid wordt droog en schilferig en
verslapt.
Door de beperking van de voedselinname kan verstopping optreden.
Dit is voor een anorexiapati�nte vaak een reden om in paniek te
raken en haar toevlucht te nemen tot braken of laxeermiddelen.
Bij extreme vermagering ontstaat vaak een vochtophoping (oedeem)
in de onderbenen.
Als pati�nten sterk vermageren wordt spierweefsel afgebroken.
Het honger- en verzadigingsmechanisme raakt volkomen verstoord.
De pati�nten voelen op den duur niet meer wanneer ze honger
hebben of negeren het hongergevoel.
Anorexia-pati�nten slapen vaak slecht. Meestal slapen zij
moeilijk in of zijn al vroeg weer wakker. Vaak lossen zij dit
probleem op door 's morgens vroeg al weer met werk, studie of
andere activiteiten te beginnen.
Door het ontoereikende of eenzijdige dieet kunnen tekorten aan
bepaalde mineralen en vitamines ontstaan. Bij pati�nten die
laxeer- en/of plasmiddelen gebruiken en/of regelmatig braken
kunnen ernstige stoornissen in de electrolytenhuishouding
ontstaan, in het bijzonder een tekort aan kalium. Dit kan leiden
tot nier- en leverbeschadigingen, spierkrampen,
hartritmestoornissen en zelfs hartstilstand.
Bijna alle lichamelijke symptomen verdwijnen wanneer de
pati�nten weer een stabiel, normaal gewicht hebben bereikt. Als
de ziekte echter vele jaren duurt, kan onherstelbare schade
aangericht worden. Zeker omdat anorexia-pati�nten zelf vaak de
ernst van hun lichamelijke toestand ontkennen, is dit risico
aanwezig. Bij vrouwen die langdurig niet menstrueren, kan op den
duur botafbraak (osteoporose) ontstaan. Hierdoor neemt de kans
op botbreuken toe. Al met al is het beslist niet overdreven om
anorexia nervosa als een lichamelijk gevaarlijke ziekte te
beschouwen.
De sociale gevolgen
Mensen met anorexia voelen zich vaak ge�soleerd en verlaten. De
omgeving begrijpt niet dat de pati�nten hun lichaam heel anders
ervaren dan anderen het zien. De vermagering en het abnormale
eetdrag roepen veel onbegrip en bezorgdheid op bij familie en
vrienden. Daarom proberen zij hun eetstoornis zo veel mogelijk
verborgen te houden en zullen zij allerlei smoesjes en
uitvluchten verzinnen. Hierdoor kunnen zij door hun omgeving als
leugenachtig of onbetrouwbaar worden ervaren.
Anorexia-pati�nten zijn eigenlijk voortdurend bezig met het
plannen en geheimhouden van hun eetgedrag. Dit veroorzaakt veel
stress. Iets gewoons als een etentje of een verjaardagsfeestje
kan anorexia-pati�nten erg nerveus maken. Door de stress worden
ze kwetsbaar, onzeker, dwingerig of snel ge�rriteerd en hebben
ze last van grote stemmingswisselingen. Ze moeten van zichzelf
aan een heleboel regels voldoen en worden in hun denken en doen
erg in beslag genomen door hun ziekte.
Anorexia-pati�nten gaan zich op den duur steeds meer afzonderen
van de mensen om hen heen. Ze zijn uiteindelijk alleen nog maar
bezig met w�l of niet eten, met dik of dun zijn, of met
hardlopen, fietsen of zwemmen. Hoewel ze vaak grote moeite doen
om zich zo aangepast mogelijk te gedragen, zijn zij zo door hun
ziekte geobsedeerd, dat zij haast niets meer voor andere mensen
of zaken kunnen voelen. Zij komen daardoor al gauw in een
sociaal isolement.
