Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Autisme
Een boeiend maar complex beeld....
Autisme uit zich in eerste instantie het opvallendst in het
gedrag. De drie kernproblemen van autisme situeren zich op het
gebied van communicatie, op sociaal vlak en in het flexibel
denken en handelen. Dit noemt men de �triade�.
Mensen met autisme hebben moeite in de omgang met anderen omdat
sociale regels heel wisselend (naargelang de context) �n
onzichtbaar zijn. Sommigen proberen heel veel contact te leggen
met anderen, maar deze contactname komt vaak stroef, bizar of
vreemd over. Het ontbreekt hen aan sociale finesse, vaak zijn ze
in sociale relaties ook heel na�ef. Dit gemis aan intu�tief
sociaal gevoel, proberen ze soms goed te maken door middel van
intelligentie en logica, of door imitatie van anderen. Vanaf de
kinderleeftijd krijgen ze heel wat labels mee: koppig,
gedragsgestoord, onbeleefd, excentriek, bizar, ego�stisch,
vreemd,�
Sommige mensen met autisme praten niet, anderen �papegaaien�,
nog anderen zijn juist vlotte praters die over een uitgebreide
woordenschat en grammatica beschikken. De problemen op
communicatief vlak kunnen zich dan ook op subtiele wijze uiten,
maar vaak is hun communicatie oppervlakkig, met een repetitieve
inhoud. Omwille van hun associatief denken zit er vaak weinig
lijn in hun verhaal. Mensen met autisme hebben niet alleen
moeite met het zich op een verstaanbare manier te kunnen uiten,
ook het begrijpen van de communicatie van anderen loopt
kwalitatief anders.
Stroef handelen en een beperkt gedrags- en interessepatroon uit
zich vooral in een moeilijke aanpassing aan nieuwe situaties;
mensen met autisme hebben moeite met veranderingen. Als reactie
op stress kunnen stereotiepe bewegingen voorkomen. Ze
ontwikkelen ook heel wat routines.
Moeilijk te herkennen en een andere informatieverwerking....
Zoals hierboven reeds beschreven, bestaat er geen kenmerk dat
typisch en uniek is voor autisme. Autisme uit zich op duizenden
verschillende manieren. En hoe ouder - of hoe intelligenter -
iemand met autisme is, hoe meer hij geleerd heeft de stoornis te
compenseren en camoufleren. De diagnosticus moet dan ook over
een grote klinische ervaring beschikken om de diagnose te kunnen
stellen. Autisme toont zich immers vooral langs de binnenkant:
in de andere manier van waarnemen, informatie verwerken en
betekenis geven.
Mensen met autisme nemen de wereld op een andere manier waar.
Vaak richten ze zich op (onbelangrijke) details, en zien het
geheel niet, waardoor ze ook tot een andere betekenisverlening
komen. Ze kunnen heel weinig rekening houden met de context, en
ze gaan over- of ondergeneraliseren. Men noemt deze andere
informatieverwerking een zwakte in de �centrale coherentie�.
Precies omdat ze de wereld anders waarnemen en interpreteren,
komen ze vaak tot een ander, vreemd, bizar,� gedrag dat
gebaseerd is op deze (andere) betekenisverlening.
Autisme en normale intelligentie.
Het is niet toevallig dat de diagnose autisme in combinatie met
normale intelligentie voor verwarring zorgt. Deze mensen leren
immers dankzij hun intelligentie hun problemen voor een stuk te
verbergen. Een buitenstaander is dan ook vlug misleid: �Het is
toch allemaal zo erg niet��, of: �Dan ben ik ook autistisch!�.
Toch heeft de stoornis in het dagelijkse leven heel wat
verregaande gevolgen. Autisme is immers ook bij hen een
pervasieve ontwikkelingsstoornis: het gaat niet om wat
eigenaardig gedrag, excentriciteit of moeite met sociaal
contact.
Omgaan met mensen met autisme
Veel taal wordt door mensen met autisme letterlijk begrepen, of
deels, of helemaal niet begrepen. De essentie van een boodschap
kunnen ze vaak ook moeilijk halen uit lange, ingewikkelde
zinnen. Gelaatsuitdrukkingen, lichaamstaal en sociale
aanwijzingen werken vaak niet. Ook het denken in abstracte
begrippen is voor hen vaak niet eenvoudig. Naar communicatie toe
betekent dit dat boodschappen liefst zo concreet mogelijk
overgebracht worden, zonder veel figuurlijk taalgebruik en
zonder verbale overlast. Zeg duidelijk wat je bedoelt. Visuele
hulpmiddelen, zoals geschreven woorden en planning, of
tekeningen, foto�s, voorwerpen,� kunnen ter ondersteuning of ter
vervanging van verbale communicatie (levens-)noodzakelijk zijn.
Mensen met autisme hebben moeite om zich te organiseren; ook
hier kan ondersteuning en duidelijkheid helpen.
Mensen met autisme zijn, omwille van hun handicap, egocentrisch.
De meeste hebben ontzettend grote moeilijkheden om de reacties
van anderen te begrijpen. Probleemgedrag is vaak een reactie op
beangstigende of verwarrende ervaringen en dus niet persoonlijk
bedoeld.
Mensen met autisme zijn vaak hypergevoelig aan bepaalde
sensori�le prikkels, zelfs �gewone� niveaus van geluid en
visuele prikkels kunnen hen sterk afleiden of storen. Ook dit is
sterk verschillend van individu tot individu.
Enkele cijfers over het voorkomen van autisme....
De cijfers vari�ren nogal per studie en naargelang de diagnose
die men betrok in de onderzoeken. Recente prevalentiecijfers die
uitgaan van de diagnose autismespectrumstoornis geven aan dat
het over ongeveer 1 op 200 personen! Wanneer de diagnostische
criteria verengd worden tot de autistische stoornis gaat het
over 1 op 1000. De hogere cijfers, in vergelijking met vroeger,
zijn vooral te verklaren door een betere detectie en
diagnostiek, en een verbreding van de definities en criteria. Er
is dus geen wetenschappelijk bewijs voor een hogere prevalentie
dan vroeger!! Mannen hebben 3 � 4 maal meer kans dan vrouwen om
een diagnose te krijgen. Wat het al dan niet samengaan met een
verstandelijke handicap betreft: momenteel gaat men ervan uit
dat dit in slechts 50% van de gevallen zo is.
