De bultrug
De
bultrug (het enige lid van het geslacht
Megaptera) behoort tot de Balaenopteridae of
vinvis-familie, die wordt gekenmerkt door lange,
evenwijdige keelgroeven. Order : Cetacea - soort
: Megaptera novaengliae.
De indrukwekkende bultrug is zowel een mysterie
als een bron van fascinatie. Zijn spectaculaire
afmetingen en acrobatisch gedrag maken hem
populair bij walviswaarnemers, terwijl
wetenschappers steeds meer aanwijzingen proberen
te vinden voor de geheimen van zijn gedrag en
levensstijl. Zo begrijpt met niet volledig
waarom dit dier elk jaar de halve aardbol
afreist, of het maandenlang zonder eten
stelt. Ook weet niemand waarom de mannetjes
bultruggen zulke ingewikkelde en betoverende
liederen zingen, laat staan wat die betekenen.
Ondanks hun enorme omvang zijn bultruggen
actiever en acrobatischer dan andere walvissen
en kan men ze vaak uit het water zien springen
of op hun rug zien zwemmen, met hun reusachtige
vinnen in de lucht of op het water slaand.
Bultruggen verplaatsen zich in grote scholen en
zijn zeer nieuwsgierig : ze zwemmen vaak dicht
bij schepen, gewoon om ze even te bekijken.
Het zijn luidruchtige dieren die complexe
liederen zingen, maar alleen de mannetjes
lijken, met name in hun paaigebied, liederen te
produceren die op elkaar zijn afgestemd. Ze
zingen met hun kop naar beneden en hun staart
naar boven en kunnen tot op 32 km afstand worden
gehoord. Men vermoedt dat ze zingen om vrouwtjes
aan te trekken of andere mannetjes te
intimideren. Een lied kan dertig minuten duren
en wordt meer dan 24 uur achter elkaar herhaald.
De liederen ontwikkelen zich. Wetenschappers
weten niet hoe bultruggen deze geluiden
voortbrengen, aangezien ze geen stembanden
hebben.
De bultrug zwemt met opengesperde bek door
opeengepakte scholen krill en vis en neemt er
duizenden tegelijk op. Dan sluit hij zijn bek en
duwt zijn tong tegen zijn verhemelte, waardoor
het water tussen de baleinen door naar buiten
wordt geperst en het voedsel achterblijft. Soms
werken bultruggen samen om vissen bijeen te
drijven. Ze omsingelen een school en slaan met
hun staartvinnen op het water, waarna ze er met
open bek in duiken.
Bultruggen paren en bevallen in tropische zee�n.
Ze leggen ruim achtduizend kilometer af om zich
op oude paaigronden te verzamelen. Tijden de
migratie eten ze niet, dus ze moeten tijdens de
zomer voldoende vetreserves opbouwen om de rest
van het jaar door te komen. Vrouwtjes kunnen
meerdere mannetjes aantrekken en dan wordt er
agressief gevochten, waarbij ze elkaar kopstoten
geven, met hun staart en vinnen slaan en zelfs
uit het water springen om zich op elkaar te
storten, en dat alles om te kunnen paren.
Er werd vroeger intensief op bultruggen gejaagd,
tot ze met uitsterven werden bedreigd. Voordat
de grootschalige walvisvangst in de negentiende
eeuw begon, waren er ruim 100.000 bultruggen.
Rond 1960 waren het er nog geen 10.000. In 1966
werden ze beschermd verklaard. Bultruggen worden
vooral bedreigd door menselijke activiteiten in
hun leefgebieden.
|