Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Chronische
vermoeidheid (CVS)
Vermoeidheid als algemeen verschijnsel of bij ziekte
Moeheid is een klacht die zeer veel voorkomt. Iedereen is wel
eens moe. Moeheid is zelfs voor de meesten van ons een
dagelijkse ervaring. De volgende morgen of na rust is het
gewoonlijk weer over. Bij sommige mensen blijft de vermoeidheid
langere tijd aanwezig. Toch spreken we dan nog niet van
chronische vermoeidheid. Bekend is dat zeker bij 80% van de
mensen de ernstige vermoeidheid binnen enkele weken tot enkele
maanden weer overgaat. Chronische vermoeidheid als klacht komt
ook zeer vaak voor bij mensen met chronische ziekten. Chronische
vermoeidheid kan bijvoorbeeld voorkomen bij pati�nten met
spierziekten, pati�nten met chronische alvleesklierontsteking,
pati�nten met multipele sclerose, pati�nten met hartziekten of
pati�nten met een te traag werkende schildklier. Chronische
vermoeidheid komt ook regelmatig voor lang na een ernstige
ziekte, bijvoorbeeld na een beroerte (herseninfarct,
hersenbloeding), of soms nog lang na behandeling van kanker.
Wanneer spreken we van CVS?
Bij een klein deel (minder dan 20%) kunnen de
vermoeidheidsklachten langer dan zes maanden aanhouden. In dat
geval kan sprake zijn van het chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS).
CVS is niet meer dan een naam voor ernstige
vermoeidheidsklachten die niet aan een herkenbare ziekte kunnen
worden toegeschreven.
Er is sprake van het chronisch vermoeidheidssyndroom als:
- er ernstige aanhoudende of telkens terugkerende
vermoeidheidsklachten aanwezig zijn die niet aanzienlijk
verbeteren door rust en niet het gevolg zijn van voortdurende
inspanning,
- de vermoeidheid heeft geleid tot forse afname van vroegere
niveaus van beroepsmatig, sociaal en/of persoonlijk
functioneren,
voor deze klachten geen lichamelijk verklaring te vinden is,
- de klachten tenminste zes maanden bestaan
Bijkomende klachten
Naast de vermoeidheid kunnen ��n of meer van de volgende
verschijnselen aanwezig zijn: beperking in het korte
termijngeheugen of concentratieproblemen, zere keel, gevoelige
hals- of okselklieren, spierpijn, gewrichtspijn, hoofdpijn,
slaapklachten, malaise klachten na inspanning die langer dan 24
uur duren, maag - of darmklachten, duizeligheid, slaapklachten ,
spierzwakte, prikkelbaarheid, spraakstoornissen of extreem
transpireren. Maar ook andere niet genoemde klachten kunnen
voorkomen.
ME of CVS?
ME (myalgische encephalomyelitis) is de naam die pati�nten en
pati�ntenverenigingen hanteren. Wetenschappers zijn niet
gelukkig met deze naam omdat deze naam duidt op een ontsteking
van het zenuwweefsel waarvoor geen aanwijzingen zijn gevonden.
Zij gebruiken de term Chronisch vermoeidheidssyndroom (CVS). Ook
de ME-CVS Vereniging spreekt over ME/CVS.
Achtergronden
Door het wetenschappelijk onderzoek naar diverse aspecten van
CVS hebben wij meer inzicht gekregen in het ontstaan van CVS. Op
het moment dat CVS vastgesteld wordt, is er geen lichamelijke
verklaring voor de klachten meer te vinden. Wel gaan we er van
uit dat er een lichamelijk beginpunt kan zijn (bijv. een
infectie, een operatie, een bevalling ). Soms ook kunnen de
klachten begonnen zijn na een belangrijke gebeurtenis in iemands
leven (bijvoorbeeld overlijden van een naaste, verhuizing, een
andere baan,). Als de klachten lang bestaan is vaak niet meer te
achterhalen waarmee de klachten begonnen zijn. In de loop van de
tijd zijn er andere factoren ontstaan die de huidige klachten
instandhouden. Een behandeling is meestal gericht op deze
instandhoudende factoren.
Invloed van klachten op het dagelijks leven
CVS pati�nten ondervinden ernstige gevolgen van hun klachten op
het dagelijks leven:
- Na een lange nachtrust voelen veel pati�nten zich bij het
opstaan niet uitgerust.
- De meeste pati�nten zijn veel minder actief dan zij voor het
ontstaan van de klachten waren.
- De dagelijkse zelfzorg kan men meestal nog, zij het met
moeite, zelfstandig uitvoeren.
- Gevolgen voor werk: CVS pati�nten zijn vaak geheel of
gedeeltelijk in de ziektewet of de WAO.
- De sociale contacten van pati�nten lopen ten gevolge van de
klachten sterk terug.
- De ernstige lichamelijke klachten en de toegenomen beperkingen
in het dagelijks leven kunnen er bij sommige pati�nten toe
leiden dat zij zich lusteloos, somber en machteloos voelen.
Hoe vaak komt het voor?
Recent onderzoek naar het voorkomen van CVS in de
huisartsenpraktijk laat zien dat er tenminste 27.000 CVS
pati�nten in Nederland zijn. Vergeleken met een aantal jaren
geleden weten huisartsen nu meer van CVS, herkennen zij CVS
vaker bij hun pati�nten en achten zich vaker in staat de
diagnose CVS te stellen. Toch is er op dit punt zeker nog
verbetering mogelijk.
CVS komt vaker bij vrouwen dan bij mannen voor. Hooguit een
kwart van de pati�nten is mannelijk. Ook bij jongeren vanaf 10
jaar wordt de diagnose CVS gesteld.
