W ORLD E XPLORER     

Rubriek : Ziekten en aandoeningen overzicht

COPD

Volgens nieuwe internationale gegevens zou minstens 10% van de wereldbevolking ouder dan 40 jaar lijden aan COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease). Deze nieuwe statistieken worden wereldwijd bekend gemaakt ter gelegenheid van Werelddag COPD op 17 november 2004. Ze doen vermoeden dat de ziekte tot driemaal frequenter zou zijn dan eerder aangenomen. COPD is nu al 4de doodsoorzaak wereldwijd en de enige van de belangrijkste doodsoorzaken die nog toeneemt ten gevolge van roken en luchtverontreiniging.
Deze gegevens worden bevestigd door de resultaten van de eerste Dag van de Spirometrie die op 31 maart 2004 in 79 Belgische centra werd gehouden. Bijna 12% van de mensen die zich die dag hebben aangemeld voor een controle van de luchtwegen bleken getroffen door COPD. In totaal zouden 680.000 Belgen aan deze dodelijke ziekte lijden, maar minder dan de helft is hiervan op de hoogte.
De gegevens van de Dag van de Spirometrie werden verzameld op 31 maart 2004 aan de hand van gestandaardiseerde formulieren in centra verspreid over heel Belgi�. Meer dan 2.600 ademtesten werden uitgevoerd. Uit de analyse van de meest betrouwbare resultaten bleek dat 28,7% van de deelnemers een abnormale spirometrie vertoonden, waaronder 11,8% ten gevolge van COPD. Deze resultaten bevestigen voor Belgi� de hoge prevalentie van deze sluipende aandoening in een volwassen populatie ouder dan 40 jaar.
Andere nieuwe gegevens zijn afkomstig uit de eerste resultaten van twee belangrijke internationale studies. Deze preliminaire resultaten doen vermoeden dat 10 tot 15% van alle volwassenen boven de 40 jaar in de betreffende landen aan COPD lijden. In eerdere statistieken van de WGO werd de prevalentie van COPD in dezelfde bevolkingsgroepen op slechts 2 tot 3% geraamd.
� We hebben te maken met een dubbel probleem�, zegt Professor Marc Decramer, voorzitter van de Belgische Vereniging voor Pneumologie. �Enerzijds neemt de prevalentie van COPD wereldwijd alsmaar toe, maar anderzijds blijft COPD als dusdanig miskend, ondergedianosticeerd en onderbehandeld. Studies hebben immers aangetoond dat 50 tot 85% van de pati�nten niet weten dat ze aan COPD lijden. �

COPD (Chronic Obstructive Pulmonary Disease) wordt gekenmerkt door een langzaam toenemende vernauwing van de luchtwegen, waardoor ademen steeds moeilijker wordt. Belangrijkste oorzaak van deze toenemende vernauwing is jarenlang roken.
Het totaal aantal COPD-pati�nten van 40 jaar of ouder zou in Belgi� 682.332 bedragen. Dit cijfer is afgeleid van de Zweedse gegevens van Lundback en van een vergelijkbaar percentage rokers in deze bevolkingsgroep.
COPD zou verantwoordelijk zijn voor 6 tot 7% van de mortaliteit bij mannen en voor 4% bij vrouwen. Van alle mannen die sterven, sterven er dus 6 tot 7% aan COPD. De totale mortaliteit voor alle oorzaken bedraagt ongeveer 100.000 mensen per jaar in Belgi�.
Hiervan zouden 10.700 sterfgevallen het gevolg zijn van respiratoire aandoeningen in het algemeen. Van deze 10.700 sterfgevallen zouden er 6.000 te wijten zijn aan COPD.
COPD komt voornamelijk voor bij rokers of ex-rokers : in 80 tot 90% van de gevallen ligt roken aan de basis. Meestal zijn minstens 10 pakjaren, wat overeenkomt met het roken van ��n pakje per dag gedurende 10 jaren, nodig om COPD te ontwikkelen.
De symptomen van de ziekte zijn onder andere hoesten, fluimproductie en kortademigheid. De pati�nten zijn hierdoor vaak niet langer in staat hun dagelijkse activiteiten uit te oefenen of zelfs een korte afstand te stappen. Hoe vroeger de diagnose en de start van een behandeling, waarbij rookstop een prioriteit is, hoe beter de prognose voor de pati�nt. Met een eenvoudige ademtest, een zogenaamde spirometrie, kan de diagnose snel en pijnloos bevestigd worden.
Gedurende ten minste de helft van de evolutie, is de pati�nt zich van de aandoening niet bewust. In 50% van de gevallen zijn hoest en expectoraties niet aanwezig ; in de andere helft van de gevallen worden deze symptomen door rokers als � normaal � beschouwd. Daarbij komt nog dat ademnood, in een vroegtijdig stadium, zich slechts bij belangrijke inspanningen voordoet.
Men kan dus niet wachten tot de pati�nt klachten vertoont. Een vroegtijdige diagnose en een rookstop als gevolg van de diagnose zijn medische urgenties voor rokers waarbij zich een COPD ontwikkelt. De onderstaande curve van Fletcher illustreert goed het belang van een zo vroegtijdig mogelijke rookstop.
Om de pati�nten zo vroeg mogelijk te kunnen opsporen, heeft de GOLD groep een vragenlijst samengesteld bestaande uit vijf eenvoudige vragen die verband houden met de klassieke symptomen van de aandoening. Als het antwoord op drie of meer vragen bevestigend is, worden pati�nten aanbevolen een arts te raadplegen, die de diagnose van COPD kan bevestigen of uitsluiten.


1. Hoest u regelmatig ? Ja ___ Neen ___

2. Hoest u regelmatig slijm op ? Ja ___ Neen ___

3. Bent u sneller kortademig dan uw leeftijdsgenoten ? Ja ___ Neen ___

4. Bent u ouder dan 40 jaar ? Ja ___ Neen ___

5. Bent u een roker of een ex-roker ? Ja ___ Neen ___


Het Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD) werd in 1997 gelanceerd, in samenwerking met het National Heart, Lung, and Blood Institute, de National Institutes of Health, USA, en de World Health Organization. Het doel is wereldwijd samen te werken met gezondheidsdeskundigen en offici�le gezondheidsinstanties voor het bevorderen van het bewustzijn van Chronic Obstructive Pulmonary Disease (COPD) en het verminderen van de morbiditeit en de mortaliteit als gevolg van deze longziekte.