Rubriek :
Archeologie
De vroegste steden
In
de bronstijd ontstonden de grote stedelijke centra in de oude
wereld (Europa, Azi� en Afrika) en later in de nieuwe wereld
(Amerika) bijna uitsluitend in vruchtbare rivierdalen, zoals van
de Nijl, Indus, Tigris en Eufraat. Door verbeterde
landbouwmethodes, vaak gebaseerd op irrigatie en
waterbeheersing, konden in bepaalde gebieden, waar men het
voedsel doelmatiger produceerde en bepaalde ambachten
ontwikkelde, grotere bevolkingsgroepen wonen.
Deze eerste stedelijke centra hadden bepaalden
gemeenschappelijke kenmerken. Ze waren meestal versterkt en
hadden straten, terwijl grote tempelcomplexen (bijvoorbeeld in
Thebe) het centrum vormden. In deze beschavingen zien we het
eerste schrift (zie foto : spijkerschrift), waarschijnlijk omdat
gegevens over de handel moesten worden bijgehouden. De politieke
en bestuurlijke macht werden al gauw gecentraliseerd en er
ontstond een maatschappelijke hi�rarchie die tot de vorming van
stadstaten leidde. Onder leiding van krachtige vorsten
beheersten ze het omringende gebied en weldra ontstonden door
een snelle eenwording en expansie, enorme wereldrijken.
Een Bronstijdstad : Palaikastro - Griekenland
Bij een baai aan de oostkust van Kreta, aan de andere zijde
beschermd door hoge bergen, ontstond in de Bronstijd Palaikastro,
omringd door boerderijen, wijngaarden en olijfbossen. Drukke
wegen van en naar de stad vormden de verbinding met andere
nederzettingen in het binnenland, zoals het grote paleis bij
Knossos. Andere wegen liepen naar de haven, vanwaar
handelsschepen over de Middellandse Zee uitvoeren.
Vanaf
1901 verricht men hier al opgravingen, maar het jongste
onderzoek concentreert zich op bepaalde gebouwen, waar talloze
vondsten zijn gedaan. Aan de hand van deze artefacten hebben
archeologen de ouderdom van de stad op 4.000 jaar kunnen
vaststellen. In de Mino�sche periode van de Bronstijd was hij
waarschijnlijk de hoofdstad van Oost-Kreta, maar toen deze
beschaving in verval raakte, trof Palaikastro hetzelfde lot en
in 1.200 voor Christus werd de stad verlaten. Hierna was er
alleen nog een afgelegen heiligdom van Zeus, zodat de stad
onveranderd bewaard bleef.
Het archeologisch onderzoek heeft heel wat onthuld over de
levenswijze van de bewoners van deze stad in de Bronstijd.
Terwijl er op de grond van de bouwkundige vondsten een
gedetailleerd beeld van de aanleg van de straten en huizen kan
worden gevormd, geven andere ontdekkingen aanwijzingen over het
interieur van de gebouwen, waaronder kasten, haarden en
gepleisterde vloeren en muren. Weer andere vondsten vertellen
ons over het religieuze leven van de inwoners, hun eten en
drinken en de luxe goederen en bronzen voorwerpen die ze
verhandelden.
De verschillende handelswaar - en de nog niet onderzochte have
en het wegennet - doet vermoeden dat Palaikastro een belangrijke
plaats innam in de maatschappij die in de Bronstijd op Kreta en
in het Middellandse-Zeegebied bestond. In deze stad woonde een
ontwikkelde, hi�rarchisch georganiseerde, godsdienstige
gemeenschap met uitgebreide handelscontacten.
