Rubriek :
Poolgebieden
Eskimo's
Er is een tijd
geweest waarin de Eskimo�s veel meer verspreid leefden dan
tegenwoordig. Op dit moment leven er ongeveer 30.000 op
Groenland, 12.000 in het Canadees gedeelte van de poolstreken,
1.500 in Siberi� en de rest in Alaska. De naam Eskimo betekent
�eter van rauw vlees�. De naam is afkomstig van de taal der
Algonkin-Indianen. De rijkdom van een Eskimo wordt niet
afgemeten naar het aantal goederen dat hij bezit, maar naar de
behendigheid waarmee hij kan jagen en zodoende zijn familie in
leven kan houden. Eskimo�s hebben een zeer groot
samenwerkingsgevoel. Omdat zij voortdurend worden geconfronteerd
met de dreiging van de hongerdood ligt hun enige redding in een
goede samenwerking. Alles wat wordt gevangen en gedood wordt dan
ook gedeeld.
De
Eskimo�s, die nog aan de traditionele gebruiken vasthouden,
moeten gedurende bijna de helft van het jaar ongeveer zeventien
uur per dag in koude, donkere, primitieve eenkamerwoningen
doorbrengen. Ze zijn niet alleen zeer sociaal, maar ook zeer
hartelijk en vriendelijk. Op dat punt hebben wij beslist nog
heel wat van hen te leren.
Hun lievelingsprooi zijn robben, maar in de donkere winter zijn
ze moeilijk te vangen. Men kan duidelijk stellen dat de rob het
lot van de Eskimo�s meer be�nvloedt dan wat ook. Er zijn reeds
veel families van de honger omgekomen doordat er een tekort aan
robben was.
De zomer stelt echter minder hoge eisen. Dan kunnen de robben op
het ijs worden beslopen of in het water vanuit de kajaks
geharpoeneerd.
Deze kajaks zijn boten die volgens de oude gebruiken met huiden
zijn bespannen. Ze zijn niet hetzelfde als de oemiaks, de
grotere vaartuigen die bestemd zijn voor passagiers- en
goederentransport. Verder is de Eskimo een behendige jager op
walvissen en walrussen (die hij met een harpoen te lijf gaat).
Bovendien is hij in staat om in het water vissen aan zijn speer
te rijgen en zelfs kariboes, wanneer die in de lente en in de
herfst naar het water trekken.
Wanneer er een tekort aan brandstof is, eten de Eskimo�s hun
voedsel rauw. Gewoonlijk wordt het eten echter gekookt in stenen
potten die boven stenen lampen worden verwarmd. Deze lampen
branden op gesmolten dierlijke vetten. De pitjes worden wel eens
gemaakt van mos, dat bovendien in de zomer wordt verzameld om er
de laarzen mee op te vullen, zodat ze extra warm zijn.
De Eskimocultuur is op drie belangrijke peilers gebaseerd : hoe
te jagen om aan eten te komen, hoe kleren te maken en hoe een
huis te bouwen.
Velen denken dat alle Eskimo�s in iglo�s leven, maar dat is niet
zo. Veel Eskimo�s hebben zelfs nog nooit een iglo gezien. Enkel
de Eskimo�s in het Canadese noordpoolgebied leven op die wijze.
Voor velen onder hen is het huis slechts een �tijdelijk�
onderkomen, gebouwd met houten paaltjes, stukjes kariboehuid en
enkele graszoden. Dergelijk onderkomen noemen zij een iccellik,
een naam ontleend aan het woord iccuk, wat betrekking heeft op
de kariboehuiden. Dit soort huizen kan gemakkelijk worden
afgebroken wanneer men verder trekt. Een ander type woning
bestaat uit een raamwerk waartegen zoden worden opgestapeld, of
uit stenen die van samengeperste aarde worden gemaakt.
Dit is zowat de levenswijze waaraan de Eskimo�s tussen de 4.000
en misschien wel 6.000 jaar lang zijn trouw gebleven. Het is een
leefwijze die een grote realiteitszin vereist en die jaren
geleden werd doorgevoerd tot het punt van zelfvernietiging.
Wanneer er hongersnood dreigde was het gebruikelijk dat de
bejaarden zelfmoord pleegden of iemand anders vroegen hen te
doden. En wanneer er teveel kinderen werden geboren, werden ze
gedood (voornamelijk de meisjes). Dat is dan ook de reden waarom
zelfs grote dorpen nooit meer dan zo�n honderd inwoners hebben.
De moderne beschaving heeft hier ook z�n intrede gedaan, zodat
die tradities stilaan wijken.
