Rubriek :
Historische figuren
Frederik Willem de Klerk
Klerk, Frederik
Willem de (Johannesburg 18 maart 1936), Zuid-Afrikaans politicus
en voormalig president, sinds zijn jeugd lid van de Nasionale
Party (NP), studeerde rechten aan de Potchefstroom-universiteit,
praktiseerde tien jaar succesvol als advocaat in Transvaal en
nam in 1972 zitting in het parlement. In 1978 trad hij als
minister van Post en Telecommunicatie tot het kabinet-Vorster
toe. Onder minister-president Pieter Willem Botha bekleedde hij
vanaf 1979 verschillende ministersposten, o.a. die van Mijnbouw,
Energie en Milieu (1979-1982) en van Binnenlandse Zaken
(1982-1985).
Binnen de NP won De Klerk in de loop van de jaren tachtig steeds
meer aan invloed. In 1982 werd hij partijvoorzitter in de
provincie Transvaal. Nadat P.W. Botha zich in febr. 1989 als
partijvoorzitter van de NP had teruggetrokken, volgde De Klerk
hem hierin op. In aug. 1989 nam hij tevens het presidentschap
van de uit de gratie geraakte Botha over.
Gold hij daarvoor als conservatief en als een voorvechter van
apartheid, na zijn verkiezing maakte hij duidelijk naar een
Zuid-Afrika, vrij van onderdrukking te streven. Met het
afschaffen van de noodtoestand, de vrijlating van politieke
gevangenen (onder wie de ANC-leiders Sisulu en Mandela) en het
cre�ren van een wetgeving waarin de apartheid uiteindelijk wordt
losgelaten, sloeg hij de weg naar hervorming in. De moeizame
dialoog tussen de regering-De Klerk en het African National
Congress (ANC) (dat sinds 2 febr. 1990 officieel als politieke
partij erkend werd) vertoonde eind 1990 een doorbraak, toen
Nelson Mandela en De Klerk afzagen van het gebruik van geweld.
De besprekingen bleven zich echter ook in het vervolg afspelen
tegen een achtergrond van toenemende gewelddadigheden tussen
blanken en zwarten, maar ook tussen aanhangers van het ANC en
die van Zoeloe-leider Gatsha Buthelezi.
De Klerk, die in eigen partij vooral tegenstand van de
conservatieve zijde ondervond, heeft door zijn optreden als
president veel vertrouwen in het buitenland gewonnen, hetgeen
ertoe heeft geleid dat een aantal landen (o.a. de EG) hun
boycotmaatregelen tegen Zuid-Afrika voor een deel weer
introkken, met name toen in dec. 1993 de Overgangsregering een
feit was. In hetzelfde jaar werd aan De Klerk en Mandela de
Nobelprijs voor de vrede toegekend.
Na de door het ANC gewonnen verkiezingen van april 1994 ging De
Klerk als tweede vice-president voor de NP deel uit maken van de
regering van nationale eenheid van Nelson Mandela. In juni 1996
verliet de NP na goedkeuring van de voorlopige nieuwe grondwet
de regering en werd De Klerk oppositieleider in het parlement.
