Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Groeistoornissen
Groeien en gezondheid
Elk kind wil later groot worden. En om groot te worden, moet je
groeien. Om goed te kunnen groeien heeft een kind voldoende
voedingstoffen, hormonen en een goede verzorging nodig. Als dat
niet allemaal in orde is, kan dat leiden tot afwijkingen in de
gezondheid wat weer kan leiden tot afwijkingen in de groei.
Daarom moet de lengte van een kind regelmatig gemeten worden tot
de volwassen lengte is bereikt.
Maar natuurlijk groeit niet elk kind even snel. Niet iedereen
wordt later immers even groot. Daarbij is de lengte van de
ouders van het kind van belang. Grote ouders krijgen meestal
grote kinderen, kleine ouders krijgen meestal kleine kinderen.
In het algemeen kun je de gemiddeld te verwachten eindlengte van
een kind berekenen met een gemakkelijke formule.
Voor jongens:
(de lengte van de vader + de lengte van de moeder + 13 cm) / 2 +
4,5 cm.
Voor meisjes:
(de lengte van de vader + de lengte van de moeder - 13 cm) / 2 +
4,5 cm.
Dus als vader 1,82 m is en moeder 1,70 m, dan krijg je de
volgende rekensom:
Jongen: (182 cm + 170 cm + 13 cm) / 2 + 4,5 = 1,87 m.
Meisje: (182 cm + 170 cm � 13 cm) / 2 + 4,5 = 1,74 m.
Een kind is normaal gegroeid wanneer de uiteindelijke lengte tot
negen centimeter boven of onder de berekende lengte blijft. De
jongen in het bovengenoemde voorbeeld wordt dus tussen de 1,78
en de 1,96 m. Het meisje tussen de 1,65 en 1,83 m.
Groeistoornissen bij kinderen - Oorzaken
Het is bij een grote groep kinderen maar de vraag wat de oorzaak
is van hun kleine lengte. Men neemt aan dat het bij veel van
deze kinderen door genetische factoren komt. Soms kunnen
groeistoornissen het gevolg zijn van aanlegstoornissen, zoals
bij kinderen met een abnormale groei van bot of kraakbeen
(bijvoorbeeld dwerggroei). De oorzaak van een groeiachterstand
kan een fout in de chromosomen zijn, zoals bij het syndroom van
Turner en het Prader-Willi syndroom. Kinderen kunnen ook bij de
geboorte al een groeiachterstand hebben doordat ze in de
baarmoeder niet voldoende voeding hebben gekregen. Er is een
kans dat deze achterstand langdurig of blijvend van aard is.
Verder kan een slechte voedselinname een groeiachterstand tot
gevolg hebben, net zoals ziekten aan het hart, de longen, de
lever, het maag-darmstelsel en de nieren de oorzaak kunnen zijn.
In deze situaties bestaat de behandeling uit het aanpassen van
de voedingstoestand en de genezing van de ziekte. En tenslotte
kan een tekort aan groeihormoon leiden tot een gestoorde
lengtegroei en kleine lichaamslengte.
Groeihormoontekort bij volwassenen - Oorzaken
Een tekort aan groeihormoon is het gevolg van een aandoening aan
de hypofyse of de hypothalamus. Bij volwassenen kan het
voorkomen dat de hypofyse niet voldoende groeihormoon aanmaakt.
Soms is dit aangeboren (bij 15% van de pati�nten), soms
verworven (bij 85%). Zo kan de hypofyse niet goed functioneren
als gevolg van een hypofyse tumor (gezwel) of de behandeling
daarvan (operatie en/of bestraling). Een beschadiging als gevolg
van een ongeval kan ook de oorzaak zijn.
Behandeling met groeihormoon
Groeihormoon als medicijn heeft dezelfde structuur als in het
lichaam geproduceerd groeihormoon. Het is een eiwit en kan
daarom niet via de mond worden ingenomen, omdat het anders
verteerd zou worden in de maag en niet wordt opgenomen door de
darm. Het kan dus enkel toegediend worden via een, nagenoeg
pijnloze, inspuiting. Het gaat hierbij om een zogenaamde
subcutane injectie, wat betekent dat het groeihormoon direct
onder de huid wordt gespoten.
Onder normale omstandigheden wordt de grootste hoeveelheid
groeihormoon �s nachts aangemaakt. Daarom kan de injectie het
beste �s avonds worden gegeven, om zo veel mogelijk de normale
omstandigheden na te bootsen. Het wordt aangeraden de injectie
iedere avond rond dezelfde tijd te geven, omdat de kans op
vergeten dan het kleinst is. De injectie wordt dan net zo
vanzelfsprekend als bijvoorbeeld tandenpoetsen.
Het beste kunt u de injectie aan de voorkant van het bovenbeen
geven. Het is belangrijk de injectieplaats steeds te wisselen,
zodat de kans op veranderingen in de huid wordt vermeden en een
gelijkmatige opname van groeihormoon wordt gewaarborgd. Een
ezelsbruggetje bij het wisselen van de injectieplaats is om in
het linkerbeen op de even dagen en in het rechterbeen op de
oneven dagen te spuiten. Jonge kinderen geven soms de voorkeur
aan prikken in de billen. Dit mag ook, waarbij u de ene dag
prikt in de ene bil en de andere dag in de andere bil.
