Rubriek :
Historische figuren
Herbert von Karajan
Karajan, Herbert von
(Salzburg 5 april 1908 - aldaar 16 juli 1989), Oostenrijks
dirigent, een van de groten uit de Duitse traditie en tevens de
meest controversi�le dirigent van na de Tweede Wereldoorlog. Hij
studeerde te Salzburg aan het Mozarteum en in Wenen en was van
1928 tot 1933 dirigent van de opera te Ulm. Hij werd in 1933 lid
van de Oostenrijkse Nationaal-Socialistische Partij en meldde
zich later eveneens aan bij de afdeling van de nazi-partij in
Ulm. Vanaf 1934 was hij muzikaal leider van de opera te Aken. In
1941 werd hij dirigent van de Berliner Staatskapelle. Na de
oorlog kon hij eerst na zijn denazificatie weer optreden. In
1946 dirigeerde hij de Wiener Philharmoniker en van 1946 tot
1948 leidde hij verschillende concerten met het Londense
Philharmonic Orchestra. In 1954 werd hij op eigen verzoek
aangesteld als dirigent voor het leven van de Berliner
Philharmoniker, als opvolger van Furtw�ngler (in 1989 nam hij
het besluit dit contract voortijdig te be�indigen). Met dit
orkest had hij zeer exclusieve contracten met diverse
platenmaatschappijen en film- en televisieproducenten, als een
onderdeel van zijn uiterst ver doorgevoerd 'mediamanagement'. In
1956 begon hij als dirigent bij de Salzburger Festspiele, waar
hij al spoedig eigen producties ging leiden. Hiertoe richtte hij
in 1967 de zgn. Osterfestspiele op, waar hij o.m. een eigen Ring
des Nibelungen (Wagner) uitvoerde. In 1968 initieerde hij de
Karajan Stichting, die zich ten doel stelde jonge dirigenten te
stimuleren door het verrichten van onderzoek en het organiseren
van concoursen. Van 1956 tot 1964 was hij, als opvolger van Karl
B�hm, muzikaal directeur van de Wiener Staatsoper.
Zijn dirigeerstijl werd gekenmerkt door een hoge mate van
technische perfectie en een grote, door zijn sterke wil gedragen
overtuigingskracht in zijn muzikale interpretaties, waarbij het
ideaal van de klankschoonheid voorop stond. Van zijn orkestleden
en andere medewerkenden eiste hij bij iedere productie een
zelfde totale inzet als die welke hij zelf altijd toonde. Deze
autoritaire houding leidde verscheidene malen tot
probleemsituaties. Bekendheid genieten zijn operaproducties van
m.n. werken van Mozart, Wagner en Verdi en onder de symfonische
werken zijn interpretaties van Mozart, Beethoven (verschillende
opnamen van de symfonie�n), Bruckner, Richard Strauss en de
Tweede Weense School.
