De
hoatzin
Orde
: Opisthocomiformes - familie : Opisthocomidae -
geslacht : Opisthocomus en soort : O. hoazin. De
hoatzin is anders dan andere vogels en is het
enige lid in zijn familie.
Zijn gewoonten, taai bladerendieet en uiterlijk
maken de hoatzin uniek. Deze opvallende vogel,
de naam is afgeleid van uatzin, het
Mexicaans-Indiaanse woord voor fazant, leeft in
nauw familieverband in de mangrovebossen van
Zuid-Amerika. De jongen blijven drie jaar bij de
familie en helpen de jonge kuikens grootbrengen.
De hoatzin kan niet zwemmen en slecht klimmen en
vliegen, en heeft maar een klein territorium.
Deze sociale vogel communiceert via geknor,
gekras en sissende geluiden en leeft in stabiele
familiegroepen van twee tot acht vogels binnen
grotere groepen van zo'n honderd vogels. Na het
eten brengt hij driekwart van de dag door met
uitrusten om zijn voedsel te verteren, waarbij
hij zich soms met een speciale verharding (stuk
harde huid) op zijn borst, ter grootte van een
mensenduim, op een tak in evenwicht houdt. Hij
kan dit uren volhouden. Deze vogel wordt zelden
boven de tweehonderd meter aangetroffen. Tijdens
de droogte verandert hij van territorium, al kan
hij zich maar een paar kilometer verplaatsen.
In de vroege ochtend of tijdens de
avondschemering zoekt de hoatzin naar eten
tussen de bomen die dicht bij het water staan.
Deze vogel hoeft nauwelijks te drinken omdat
zeventig procent van zijn plantaardig voedsel
uit water bestaat. Hij eet het liefst enorme
aronskelken of mangroven, al lust hij de
bladeren van wel vijftig planten. Om zijn
voedsel te verteren zit er voor zijn maag een
enorme krop vol met unieke bacteri�n die de
plantencellen afbreken en deze via gisting
omzetten in suikers voor energie. De krop heeft
een dikke, gespierde wand en een hoornachtige
bekleding die als een mixer bewegen om het
plantaardig voedsel af te breken.
De hoatzinfamilie bestaat uit een broedend paar
plus hun jongen van vorige seizoenen die als
helpers fungeren. Alle groepsleden nemen deel
aan de baltsrituelen, die het hele jaar door
plaatsvinden en ter verdediging van het
territorium dienen. In de nesteltijd paart
alleen het broedende paar. De helpers doen met
alle andere activiteiten mee, zoals het bouwen
van een nest, het bebroeden van de eieren en het
bewaken van het territorium. Het vrouwtje legt
haar eieren in het nest boven het water. De
jongen kunnen goed zwemmen en duiken en laten
zich bij gevaar vanaf hun derde dag in het water
onder het nest vallen.
Veel van het leefgebied van de hoatzin gaat
verloren als gevolg van de drooglegging van
mangroven om land voor de mens vrij te maken. In
sommige gebieden die geschikt zijn gemaakt voor
de landbouw, heeft de vogel het niet overleefd.
In Guyana kan de hoatzin zich echter handhaven.
De vogel broedt niet in gevangenschap en pas
zeer recent heeft een hoatzin het langer dan
vijf jaar in gevangenschap uitgehouden.
|