|
Hoe slapen
dieren ?
 Slapen
in instinctief dierengedrag, samen met paren en
eten. Net als eten, is goede rust belangrijk om
te overleven, en alle levende dieren, van
fruitvliegen tot dolfijnen, nemen op ��n of
andere manier rust. Voor sommige dieren schept
slaap de mogelijkheid om te ontsnappen aan de
kou en het risico aangevallen te worden en voor
andere is sluimeren een noodzakelijke, maar
gevaarlijke zaak.
Vogels, zoogdieren en veel andere dieren hebben
waak- en slaapperiodes die de 24 uur-cyclus
volgen, ook wel bekend als een circadiaans
ritme. Het aantal slaapperiodes en de duur ervan
varieert. Verschillende energiebehoeften zijn
deels de reden voor deze verscheidenheid. Een
spitsmuis, wiens kleine lijf snel energie
verbrandt om het verlies aan hitte te
compenseren, kanlang soezen en is zowel overdag
als 's nachts actief. Hij doet korte dutjes
tussen de jachtpartijen door. Grazende
zoogdieren zoals vee en antilopen eten
energiearm voedsel en zijn urenlang bezig met
eten, ondanks het risico aangevallen te worden.
Ze maken dit goed door te rusten op een
verborgen plek, waar ze voedsel kunnen
herkauwen. Lichte slapers worden wakker op het
moment dat er gevaar dreigt. Maar een roofdier
zoals een kat kan een paar uur achter elkaar
slapen. Hij brengt minder tijd door met het
zoeken naar eten en met zijn energierijk voedsel
kan hij het langere periodes volhouden.
De dagelijkse cyclus van duisternis en zonlicht
geeft veel dieren de visuele aanwijzingen om
wakker te worden of te gaan slapen. Andere
aanwijzingen zijn temperatuur- en vochtigheids
-veranderingen. De Europese groene krab
bijvoorbeeld, is actief bij hoogtij. Wanneer het
koudere water van de vloed over zijn
oogsteeltjes spoelt, schudt hij zichzelf wakker.
Tijdens de trek gooien veel vogels hun
dagelijkse slaapritme om door tijdens de nacht
te vliegen wanneer het kouder is, en overdag te
eten en te slapen. Dieren worden geboren met een
biologische klok, een mechanisme dat de tijd
bijhoudt en dat wordt doorgegeven via de genen.
Zelfs groene krabben die in gevangenschap worden
gehouden, volgen de cyclus van het getij. In het
wild werken de externe aanwijzingen, waaronder
zonlicht en temperatuur, samen met de
biologische klok.
Slaap brengt veel risico's met zich mee voor
dieren. Daarom zijn de slaappatronen zo
verschillend. Opgekruld in zijn hol, geniet een
grondeekhoorn van veertien uur slaap per dag.
Omdat een dolfijn lucht moet inademen aan de
oppervlakte, ligt hij elke keer op ��n kant, en
slaapt daarom nooit vast. Vissen stoppen
daarentegen met zwemmen en slapen rustig.
Slaap zorgt ervoor dat de lichaamsspieren
rusten, maar de hersenen blijven actief. De
meeste vogels en zoogdieren ondergaan twee
soorten slaap. Tijdens de actieve of de remslaap
dromen de hersenen : het zet herinneringen op
een rijtje. De andere vorm van slaap is de diepe
slaap. Tijdens de slaapperiode werken de
hersenen tussen deze twee soorten slaap in.
|
