Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Hyperventilatie
Wat is hyperventilatie?
Als je hyperventileert, adem je te veel. Er wordt dan te veel
zuurstof via de longen naar het bloed gebracht. Het lichaam
raakt hier als het ware door ge�rriteerd en gaat maatregelen
nemen om zich tegen de grote toevloed aan zuurstof te
beschermen. De belangrijkste maatregel is dat er automatisch een
sterke vernauwing van de bloedvaten optreedt waardoor er minder
overtollige zuurstof bij de organen en weefsels terechtkomt.
Hiermee wordt voorkomen dat de organen en weefsels te veel bloot
worden gesteld aan zuurstofrijk bloed.
De vernauwing van de bloedvaten geeft wel bijwerkingen die niet
prettig zijn zoals
hoofdpijn, duizeligheid en concentratiestoornissen. Gelukkig
zijn deze bijwerkingen onschadelijk en leiden zelden tot
flauwvallen.
Overige bijwerkingen
Er wordt meer melkzuur geproduceerd, hetgeen vermoeide spieren
veroorzaakt. Bovendien vermindert het calciumgehalte in het
bloed, hetgeen kan leiden tot samentrekken van de spieren. Je
voelt dit als een verkramping, verdoofd gevoel en trillen. Ook
loopt de prikkelgeleiding via de zenuwen anders. Dit kan leiden
tot een gevoel dat je de wereld in een roes beleeft of dat je
concentratieproblemen krijgt.
Tot op heden ging men er vanuit dat er in alle gevallen bij een
hyperventilatieaanval sprake was van een tekort aan kooldioxide
(als gevolg van de overdaad aan zuurstof), ter bestrijding
daarvan adviseerde men met name het plastic zakje. Door dat kort
voor mond en neus te houden kwam het kooldioxidegehalte weer op
een redelijk peil. Inmiddels is gebleken dat het tekort aan
kooldioxide niet in alle gevallen optreedt. Met name als de
hyperventilatieaanval voortkomt uit paniek kan er zelfs sprake
zijn van een teveel aan kooldioxide. In die gevallen moet het
gebruik van een plastic zakje juist worden afgeraden.
Hormoonhuishouding
Het hyperventilatie syndroom vertoont een samenhang met een
verstoorde hormoonhuishouding. De stresshormonen, zoals
adrenaline en cortisol blijken een grote invloed te hebben op
het ontstaan maar ook in stand houden van hyperventilatie.
Overbelasting, oververmoeidheid en angst zorgen ervoor dat het
lichaam deze stresshormonen gaan aanmaken. Het lichaam bereidt
zich voor op inspanning of irre�el gevaar. Gevolg is dat veel
mensen dan vanzelf sneller gaan ademhalen dat het hart sneller
gaat kloppen.
Acute hyperventilatie
Bij een hyperventilatieaanval kan de ademhaling hoorbaar
versnellen en vaak kan men deze ook niet meer onder controle
houden. Het hart kan sneller gaan kloppen en men heeft soms het
gevoel dat het hart een slag overslaat. Men gaat transpireren en
wordt bleek. Er ontstaat angst. Het vermoeden rijst dat er iets
ernstigs - misschien wel een hartaanval - gaande is en dat men
dood gaat. Handen en voeten kunnen gaan tintelen, de mond kan
droog worden. Tevens is het mogelijk dat u duizelig wordt, wazig
of dubbel gaat zien en dreigt flauw te vallen. Helder denken is
niet meer mogelijk. Zonder dat daar enige aanleiding toe is kunt
u gaan lachen of huilen. Paniek overheerst op dat moment alles.
Na verloop van tijd houdt het echter vanzelf op. Vaak is men
daarna erg moe.
Chronische hyperventilatie
Naast de acute vorm van hyperventilatie bestaat er ook een
chronische vorm. Chronische hyperventilatie is minder
spectaculair en daardoor ook minder eenvoudig te herkennen. Deze
vorm van hyperventilatie komt echter op grotere schaal voor dan
acute hyperventilatie. Chronische hyperventilatie wordt
gekenmerkt door vage klachten, die echter constant aanwezig
kunnen zijn. Dit is logisch omdat men bijna de hele dag
'onbewust' aan het hyperventileren is. Het duurt meestal erg
lang voordat ontdekt wordt dat men lijdt aan chronische
hyperventilatie, want de hierbij optredende klachten kunnen ook
vele andere oorzaken hebben. Wanneer dan eindelijk de diagnose
hyperventilatie wordt gesteld hebben veel mensen al angsten,
zoals o.a. ziektevrees opgebouwd omdat men zo lang in
onwetendheid heeft verkeerd.
Wat te doen bij een aanval van hyperventilatie:
Men kan door lichaamsbeweging (b.v. springen, het maken van
diepe kniebuigingen, hardlopen, enz.) reeds in een vroeg stadium
de klachten proberen terug te dringen. Beweging heeft een
ontspannend effect op het lichaam. Ook kan men door bepaalde
houdingen aan te nemen de klachten terugdringen. Zo zijn er nog
wel meer trucjes om de adem weer onder controle te krijgen.
