Rubriek :
Historische figuren
Irenaeus
Irenaeus (Gr.:
Eirenaios) (gest. Lyon ca. 200), bisschop van Lyon, was
afkomstig uit Klein-Azi�, waar hij als jongen de preken van
Polycarpus had gehoord. Onder de regering van Marcus Aurelius
was hij presbyter van de christengemeente in de Grieks-Romeinse
kolonie te Lyon en in 177 (of 178) volgde hij daar Pothinus, die
als martelaar gevallen was, op als bisschop. Hij bepleitte bij
de bisschop van Rome de zaak van het montanisme en van de
quartodecimanen. Of hij als martelaar gestorven is, staat niet
vast. Feestdag in het westen: 28 juni; in het oosten: 23 aug.
Irenaeus is als de eerste grote, vroeg-katholieke theoloog te
beschouwen. Zijn in het Grieks geschreven hoofdwerk Ontmaskering
en weerlegging van de valselijk dusgenaamde gnosis (gewoonlijk
geciteerd onder de Latijnse titel Adversus haereses) geeft
inhoud en strekking van de toenmaals bloeiende gnostieke
stelsels op objectieve wijze weer, zoals opnieuw gebleken is uit
de vondst van gnostieke geschriften te Nag Hammadi in Egypte
(zie ook gnosticisme). Het werk is bewaard gebleven in een zeer
letterlijke Latijnse vertaling (datering omstreden: tussen 200
en 400); van het Griekse origineel resten zeer veel fragmenten.
Meer vulgariserend is Irenaeus' catechetisch werk: Onderwijs (Gr.:
Epideixis, Lat.: Demonstratio) van de apostolische boodschap, in
1904 in een Armeense vertaling teruggevonden.
