De
jan-van-gent
Orde
: Pelicaniformes - familie : Sulidae - geslacht
: Sula en soort : Sula bassana. De gewone
Jan-van-gent behoort tot deze familie van
jan-van-gents en rotspelikanen. Deze bestaat nog
uit twee andere soorten jan-van-gents : de
Kaapse gent en de Australische gent, en uit zes
soorten rotspelikanen.
Jan-van-gents nestelen in grote kolonies op
steile kliffen. Het zijn typische zeevogels die
veel van hun tijd boven de Atlantische Oceaan
doorbrengen. Hoewel hij een deel van het jaar
solitair leeft, is de jan-van-gent een
buitengewoon sociale vogel. Tijdens zijn
broedperiode van vijf maanden heeft hij een
intens sociaal leven, inclusief rituelen om een
partner te lokken en zijn territorium af te
bakenen.
Gewone jan-van-gents zijn in staat lange
periodes te overbruggen zonder voet aan wal te
zetten en brengen zelfs de nacht door op zee.
Het zijn sterke vliegers en goede zwemmers en
duikers. Hun grote voeten met zwemvliezen helpen
hen zich voort te stuwen door het water.
Daarnaast kunnen ze ze prima om broedeieren en
kuikens heenvouwen om ze warm te houden. De
meeste volwassen dieren die in het oostelijke
deel van de Atlantische Oceaan broeden, trekken
in de winter naar het Middellandse-Zeegebied. De
vogels die in het westelijke deel broeden,
migreren naar de Golf van Mexico. Jonge vogels
verspreiden zich en trekken nog zuidelijker in
de richting van de evenaar, waar ze verscheidene
seizoenen kunnen blijven.
Het is een spectaculair schouwspel een gewone
jan-van-gent te zien duiken. Hij stort zich
loodrecht naar beneden met zijn vleugels in een
V-vorm. Vlak voor hij het wateroppervlak raakt,
trekt hij zijn vleugels strak tegen zijn lijf.
Dan schiet hij het water in om vis te vangen.
Deze zware vogel kan tot tien meter onderwater
duiken en als hij zijn vleugels en zwemvliezen
gebruikt, zelfs nog dieper. Hij is in staat
vissen te vangen die onbereikbaar zijn voor
andere zeevogels. Zijn blik is binoculair en
helpt hem scholen vissen te ontdekken en
nauwkeurige duikvluchten te maken. Ook eet hij
visresten, achtergelaten door sleepboten.
Op het land is de jan-van-gent een plompe
verschijning, maar hij is uitstekend uitgerust
voor een leven op zee. De borstkas van de vogel
is voorzien van opblaasbare luchtzakken die de
klap helpen opvangen als hij het water raakt bij
een duikvlucht vanaf grote hoogte. Het onderhoud
van het verenkleed vormt een belangrijke taak.
De jan-van-gent strijkt ze glad en vet ze in om
ze waterafstotend te houden.
Elk jaar van maart tot april vormen
jan-van-gents paren, of hernieuwen ze hun
partnerschap, op lawaaiige nestplaatsen. De
vrouwtjes leggen ��n ei, dat door beide partners
in 44 dagen wordt uitgebroed. Tegen het einde
van de zomer heeft de jonge jan-van-gent al zijn
veren en migreert hij naar warmere wateren.
|