Rubriek :
Historische figuren
Joseph Chamberlain
Chamberlain, Joseph
(Londen 8 juli 1836 - aldaar 2 juli 1914), Brits staatsman, was
schroevenfabrikant te Birmingham en van 1873 tot 1876
burgemeester aldaar. Zijn radicale leus was: free church, free
land, free schools, free labour. In 1876 werd hij lid van het
Lagerhuis en van 1880 tot 1885 en in 1886 was hij minister van
Handel. Chamberlain brak in dat jaar met Gladstone, omdat hij
het niet eens was met diens voorstel om zelfbestuur (Home Rule)
te geven aan Ierland.
Chamberlain was gegrepen door de nieuwe imperialistische
stromingen en wilde van verdere afbrokkeling van het Britse Rijk
niets weten. Hierdoor bracht hij een scheuring teweeg in de
Liberale Partij, waardoor Gladstone een nederlaag leed. Na de
verkiezingen trad Chamberlain op als leider van de Unionisten.
In 1895 werd hij in een conservatief kabinet minister van
Koloni�n. Hij ijverde met kracht voor de Britse belangen in
Zuid-Afrika (diamanten, goud) en was mede verantwoordelijk voor
de Jameson-raid in 1895.
Ook de manier waarop de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) werd
gevoerd, maakte hem tot een mikpunt van kritiek van de radicalen
en bracht zelfs verdeeldheid in de Unionistische Partij: naar de
mening van velen, vroeger aanhangers van zijn politiek, ging hij
nu wel wat ver in zijn imperialisme en conservatisme. In 1903
bezweek Chamberlain voor de kritiek en nam ontslag.
Hierna wijdde hij zich aan de oprichting van een tolunie voor
alle delen van het Britse Rijk. Deze tolunie moest de middelen
opleveren voor de door Chamberlain gewenste ouderdomspensioenen.
De kiezers gingen niet met zijn plannen akkoord, zodat hij in
1906 alle invloed verloor. Kort daarna werd hij ongeneeslijk
ziek.
