Rubriek :
Historische figuren
Karel V de wijze
(Fr.: Charles le
Sage) (Vincennes 21 jan. 1337 - Beaut�-sur-Marne 16 sept. 1380),
koning van Frankrijk van 1364 tot 1380, uit het Huis Valois, was
een zoon van koning Jan II, die hij tijdens diens gevangenschap
van 1356 tot 1360 als regent verving. Onder druk van de
Staten-Generaal en van de leider van de Parijse burgerij,
�tienne Marcel, die toezicht eisten over de beden en
medezeggenschap in het bestuur, paste Karel in 1357 met de
Grande Ordonnance de koninklijke administratie grondig aan. Toen
deze concessies grotendeels fictief bleken, brak in febr. 1358
de opstand, de jacquerie, uit, zowel te Parijs als op het
platteland, die Karel spoedig wist te bedwingen. Tijdens zijn
eigenlijke regering heeft hij het ondermijnde staatsgezag
hersteld door een steviger uitbouw van het staatsapparaat, vnl.
op fiscaal gebied, en met geestelijke inspiratie van Aristoteles'
Politica. Bovendien werd Frankrijks militair potentieel zodanig
uitgebreid dat een hervatting van de Honderdjarige Oorlog tegen
Engeland mogelijk werd. Inzet was de veroordeling van de oudste
zoon van Eduard III - de Zwarte Prins - bij verstek door het
parlement van Parijs in 1368. Met de hulp van de bekwame
generaals Bertrand du Guesclin en Olivier de Clisson kon Karel
in 1375 het in 1360 verloren deel van Frankrijk grotendeels
heroveren. De poging tot herovering van Bretagne in 1378
mislukte evenwel. Karel maakte zich verdienstelijk door de bouw
van paleizen en forten (het Louvre, de Bastille), de oprichting
van een grote bibliotheek en het steunen van geleerden als
Thomas van Pisa.
