Rubriek :
Poolgebieden
Klimaatverschil
Hoe verder we ons
dus van de evenaar verwijderen (in noordelijke of zuidelijke
richting) des te lager zal in het algemeen de stand van de
thermometer zijn. Maar de poolgebieden zijn niet allebei even
koud. Het noordpoolgebied heeft een milder klimaat dan het
zuidpoolgebied. We zouden kunnen zeggen dat rondom de noordpool
een zeeklimaat heerst en rondom de zuidpool een landklimaat. Wie
een wereldkaart of een globe bekijkt, ziet dat er rondom het
noordelijke uiteinde van de aardas geen land ligt. Op de atlas
staat hier de naam �Noordelijke Ijszee� aangegeven. Rondom de
zuidpool echter vinden we een uitgestrekt continent. Het heeft
een oppervlakte ruim anderhalf keer zo groot als die van
Australi�. Hier worden de laagste temperatuurwaarden gemeten die
op aarde voorkomen. De spreekwoordelijke Siberische kou legt het
in feite af tegen het temperatuurminimum dat in augustus 1960 op
het zuidpoolcontinent is gemeten op de Russische waarnemingspost
Vostok : ruim 88 graden onder nul ! Lagere temperaturen werden
nergens en nooit op onze planeet waargenomen.
Het klimaatverschil tussen het noord- en het zuidpoolgebied
hangt samen met het feit dat een watermassa de eenmaal ontvangen
warmte langer vasthoudt dan een landmassa. Bovendien is het
zuidpoolcontinent (ook Antarctica genoemd) bedekt met een dikke
korst ijs; bijna dertig miljoen kubieke meter in totaal. Dat is
ongeveer negentig procent van al het ijs dat op onze planeet
aanwezig is. Zou het door de ��n of de andere reden smelten, dan
zouden de waterhoogtes in onze oceanen tot zo�n dertig meter
stijgen en veel gebieden die momenteel boven de waterspiegel
liggen zouden gewoonweg in zee verdwijnen.
De naam �Antarctica�
De naam Antarctica heeft een Griekse oorsprong. �Arktos� is
het oud-Griekse woord voor �beer� en was tevens de naam van het
sterrenbeeld �de Grote Beer� (en bij uitbreiding daarvan, het
noorden). Het voorvoegsel �ant-� (van �anti�) betekent :
tegenover. Letterlijk betekent Antarctica dus �het land
tegenover het noorden�.
Leefmogelijkheid
Zowel
het noord- als het zuidpoolgebied zijn onherbergzame oorden. Wie
gewoon is aan de dagelijkse afwisseling van zonneschijn en
duisternis kan zich maar moeilijk voorstellen dat onze planeet
ook gebieden kent waar de zon beurtelings een half jaar boven en
een half jaar onder de horizon staat ! E�n en ander is het
gevolg van de helling van de aardas ten opzichte van het reeds
eerder genoemde �eclipticavlak�. Met dat vlak maakt de aardas
een hoek van zo�n 66,5 graden. Het is wel zo dat de stand van
die as in de ruimte steeds dezelfde is. Als gevolg daarvan neigt
het ene halfjaar het noordelijk halfrond meer naar de zon en het
andere halfjaar het zuidelijke halfrond.
Aan de zonnewaarts neigende pool blijft daardoor de zon een half
jaar lang op en aan de tegenoverliggende pool is het net
andersom. Daar blijft het zes maand lang nacht, en dat terwijl
er ijzige temperaturen heersen.
