Rubriek :
Dier - algemeen
Koala's en andere
boombewoners
De koala (zie foto)
is samen met de kangoeroe en het vogelbekdier het meest bekende
Australische dier. De koala staat ook wel bekend als de
teddybeer. De koala is echter geen beer, maar een in de bomen
levend buideldier. Hij is vanwege zijn pels bijna uitgeroeid
geweest, maar nu gaat het hem wat beter. Hij leeft in verspreide
gebieden langs de oostkust van Australi�. De koala's gedijen
uitstekend in een reservaat van ongeveer acht hectare bij
Brisbane. Maar in het wild komen ze lang niet meer zoveel voor
als vroeger.
Het zijn langzame dieren, die zelden uit de bomen op de grond
afdalen. De eerste en tweede vinger van de voorpoten en de
eerste vinger van de achterpoten zijn zo geplaatst, dat de koala
een krachtige greep heeft, die hem in staat stelt zich aan
boomtakken vast te klemmen. De koala's klimmen in de hoogste
takken van de eucalyptus- of gomboom om de verse loten te pakken
te krijgen, die zowat hun enige voedsel vormen. Dierkundigen
hebben vastgesteld dat in het Victoriawoud levende koala's
grijsachtige of blauwachtige eucalyptusbladeren links lieten
liggen, terwijl de koala's van Queensland juist bij voorkeur
dergelijke bladeren aten. Men gelooft dat de koala's soms
bladeren van de mistletoe, de boekeboom en theeplanten eten.
Maar om in leven te blijven, moeten ze eucalyptusbladeren
hebben. De dunne darm van de koala is aangepast voor de
vertering van deze bladeren. Het dier ruikt dan ook als iemand
die een zakje hoestdropjes met eucalyptusolie heeft leeggegeten.
Door dit beperkte menu is de koala niet gemakkelijk buiten zijn
geboorteland in gevangenschap te houden.
Nog in 1924 werden twee miljoen koala's gedood voor de
bont-export en in 1927 ruim 600.000. Daar kwam nog bij dat een
epidemische ziekte omstreeks 1900 aan miljoenen koala's het
leven heeft gekost. Sommige autoriteiten schatten dat er op dit
ogenblik ondanks de zware bescherming nog maar een aantal
duizenden koala's zijn. Maar dat is misschien te pessimistisch
gedacht. Men heeft niet lang geleden in afgelegen gebieden vele
kleine koloa-kolonies ontdekt. Koala's planten zich niet snel
voort. Ze paren maar ��n maal per jaar en het vrouwtje baart
zelden meer dan ��n jong.
De andere in bomen levende buideldieren van de bossen in het
oosten van Australi� zijn beweeglijker dan de koala's en hebben
ook niet zo'n beperkt menu. De suikereekhoorns, ��n van de drie
soorten vliegende buideleekhoorns, zweven van de ene boom naar
de andere wanneer ze op zoek zijn naar insecten en nectar. De
buideleekhoorn lijkt op de suikereekhoorn, maar mist diens
vlieghuid. De kleine koeskoes is uitgerust met een grijpstaart
en hij heeft tegenover elkaar geplaatste vingers (ongeveer zoals
bij de koala), waarmee hij zich goed aan de boomtakken kan
vasthouden.
De kleine buidelslaapmuizen zijn in bomen levende nachtdieren.
Ze hebben de gewoonte tijdens koude perioden te slapen. De
buidelslaapmuizen zijn niet groter dan een muis. Ze voeden zich
uitsluitend met vlees, vooral van insecten. In gevangenschap
eten zij echter ook suiker en honing. Net als veel andere
buideldieren, met name de kangoeroes, en een aantal zoogdieren
zonder buidel, hebben ook de buidelslaapmuizen een manier om
zich voort te planten die bekend is als uitgestelde implantatie.
Het bevruchte eitje ontwikkelt zich tot een kleine bol van
cellen tot een embryo. Het embryo gaat zich pas verder
ontwikkelen wanneer de vorige baby de buidel heeft verlaten.
Wanneer er iets met de oudere baby gebeurt terwijl hij nog in de
buidel is, dan gaat het ingeplante embryo zich eerder
ontwikkelen om tijd uit te sparen.
De in de bomen levende buideldieren hebben behalve de huiskat en
de wigstaartarend weinig natuurlijke vijanden en daardoor zijn
ze nog tamelijk talrijk. Zelfs de buideleekhoorn komt nog voor.
Men heeft lange tijd gedacht dat hij was uitgestorven, maar in
1961 ontdekte men hem opnieuw in de dichte bergwouden van het
centrale hoogland van Australi�. Men kende het dier daarvoor
alleen doordat er tussen 1867 en 1909 vijf exemplaren gevonden
waren.
