Rubriek :
Historische figuren
Lucius Commodus
Commodus, Lucius
Aelius Aurelius (Lanuvium 31 aug. 161 - Rome 31 dec. 192),
Romeins keizer van 180 tot 192, was de zoon van keizer Marcus
Aurelius en diens nicht Faustina Minor (de Jongere). Sinds 177
was hij mederegent van zijn vader, die in 180, tijdens een
offensief tegen de grensvolken aan het Donaufront, overleed. Een
half jaar later legde Commodus de Germanen een strenge vrede op
en keerde onder algemene instemming naar Rome terug. Daar liet
hij, primitief, indolent en religieus ge�xalteerd, de regering
aan gunstelingen, als de gardeprefekt Paternus en zijn kamerheer
Saoterus. Zijn passiviteit lokte hofintriges uit en een
samenzwering (183) van zijn zuster Lucilla (weduwe van keizer
Lucius Verus) en haar neef; de mislukking hiervan had een reeks
executies (ook van Paternus) en een terreurregime tegen de
Senaat als nasleep. De vrijgelatene Cleander, kamerheer �n
gardeprefect, beheerste Commodus en het Romeinse rijk, maar werd
in 189 bij relletjes in Rome door zijn meester aan de volkswoede
opgeofferd. Een gecombineerd bewind van de gardeprefect Laetus,
kamerheer Eclectus en de keizerlijke concubine Marcia volgde hem
op. Commodus, steeds meer geobsedeerd door de Herculesfiguur,
schandaliseerde intussen de goegemeente door in het amfitheater
als dierenvechter en (in schijngevechten) als gladiator op te
treden. Ten slotte poseerde hij (ook in munt en beeld) als
ge�ncarneerde Romeinse Hercules, compleet met knots en
leeuwenhuid. Zijn liederlijke verkwisting en wanbeheer
verergerden de financi�le crisis in het rijk, met als gevolg
boeren- en soldatenopstanden en algemene onrust. Toen de drie
machthebbers ook zichzelf bedreigd achtten, voorkwamen zij een
samenzwering van generaals door Commodus eind 192 in zijn bad te
laten wurgen. Een hysterische Senaat vloekte zijn nagedachtenis
(damnatio memoriae) en riep de oude Pertinax tot keizer uit.
