Rubriek : De
mens - algemeen
De Negentiende Eeuw : van
Napoleon tot de Wereldoorlog
De Negentiende Eeuw,
de eeuw van het Weense Congres in 1814, is een tijd geweest van
snelle technische, geestelijke en maatschappelijke
ontwikkelingen. De idee�n van de Verlichting en de Franse
Revolutie leefden nog in brede kring. Het streven van de
Europese regeringen om terug te keren, al was het dan
gedeeltelijk, naar het 'Oude Stelsel' van de vorstelijke
alleenzeggenschap, bleek niet haalbaar te zijn. De vele
revoluties alleen al bewezen dat dit niet meer kon.
De aanhangers van de medezeggenschap van het volk en van de
mensenrechten werden in de negentiende eeuw liberalen genoemd.
Degenen die maatschappelijke veranderingen tot stand wilden
brengen, waren de socialisten. En degenen die tenslotte, in het
voetspoor van Rousseau 'terug naar de natuur' wilden door het
gezag en de hele maatschappelijk ordening op te heffen, noemden
zich Anarchisten (zij die geen regering willen). Ook de
rooms-katholieke kerk sprak haar oordeel uit over alle nieuwe
dingen en kwam tot een veroordeling van zowel het liberalisme
als het socialisme.
Daartegenover kwam de kerk met een eigen voorstel van
maatschappelijke ordening, dat veel leek op het middeleeuwse
gildensysteem. De maatschappelijke veranderingen hielden in
menig opzicht de technische vernieuwingen niet bij. De Eerste
Wereldoorlog, die in 1914 uitbrak, bracht alles in een
stroomversnelling.
