Rubriek :
Poolgebieden
Ontdekkingsreizigers
Toch
hebben de poolgebieden steeds een aantrekkingskracht uitgeoefend
op de menselijke nieuwsgierigheid, in het bijzonder de
noordpool, omdat die nu eenmaal het dichtst bij de �beschaafde
wereld� ligt. Gebieden als Groenland en Spitsbergen, ver binnen
de noordpoolcirkel gelegen, werden reeds door de Vikingen
bereisd. Namen van poolreizigers als Frobisher, David en Hudson
dateren al uit de zestiende en zeventiende eeuw. Beroemd is ook
de overwintering op Nova Zembla (Russisch : Nowaja Zemlja, of
�Nieuw Land�) door Heemskerck en Barentsz in 1596, net als de
latere tochten van Franklin, Nansen en (in de twintigste eeuw)
Amundsen. De eerste persoon die de geografische noordpool zelf
bereikte was de Amerikaan Robert Peary, in het jaar 1909.
De verkenning van het zuidpoolgebied is pas in het begin van de
twintigste eeuw goed op gang gekomen. Tot de pioniers behoren de
Noor Amundsen, die in 1911 als eerste de zuidpool bereikte, en
de Engelsman Robert Scott.
Beiden werden trouwens het slachtoffer van hun eigen
wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Scott kwam om op de
terugreis van zijn expeditie en Amundsen keerde in 1928 niet
meer terug van een opsporingstocht om de Italiaan Nobile te
redden, die met een luchtschip was gestrand in de omgeving van
Spitsbergen. Nobile werd gered, maar Amundsen kwam om. Een lot
dat twee jaar later ook de Duitse geofysicus Alfred Wegener trof
tijdens een expeditie naar Groenland.
Maar wat dreef dan toch die nieuwsgierigen ? Waarschijnlijk
dezelfde drang eigen aan een wetenschapper, of hij nu astronoom
is of bioloog, meteoroloog op oceanograaf. Ten aanzien van de
beide poolgebieden komt daar nog eens het �unieke� bij. De
aanwezigheid van de magnetische polen in deze streken maken en
het noord- en het zuidpoolgebied tot het toneel van
verschijnselen die je elders op aarde gewoonweg niet kan
bestuderen. Dat hangt samen met het aardse magneetveld. De
krachtlijnen van dat veld, dat zich (wat uit ruimteonderzoek is
gebleken) tot ver in de buitenaardse ruimte uitstrekt, omgeven
onze planeet op een eigenaardige manier.
