Rubriek : De
mens -
geschiedenis
De Operatie Barbarossa
Hitler had eind
augustus 1939 wel een niet-aanvalsverdrag met Stalin gesloten,
maar dat was slechts omdat hij een twee-frontenoorlog wilde
vermijden. In zijn boek Mein Kampf, dat hij in 1924 geschreven
had, kwam reeds als zijn mening naar voor, dat Duitsland in
Oost-Europa grote gebieden moest veroveren.
De Slavische volkeren die daar woonden, beschouwde hij als
minderwaardige mensen, die de Duitsers als slaven zouden moeten
dienen. Toen Hitler in december 1940 zijn handtekening zette
onder het plan voor de aanval op Rusland, Operatie Barbarossa
genaamd, was dat voor hem een logische en doodgewone zaak.
Hitler
was ervan overtuigd dat de Sowjetunie innerlijk zeer verzwakt
was en dat zijn troepen gemakkelijk korte metten met het Rode
Leger zouden kunnen maken. De Duitse aanvallen zouden zich
moeten richten op Leningrad en Stalingrad, twee steden waarvan
de namen symbolisch waren voor het Russische communisme. De
Russen, Stalin voorop, verwachtten de Duitse aanval overigens
allerminst. Dat verklaart mede de grote successen die de Duitse
troepen aanvankelijk na de inval van 22 juni 1941 behaalden. De
Russische legers werden overal teruggedrongen. En waar ze
standhielden, zoals bij de Stalinlinie, duurde het toch niet
lang of de Duitsers braken door. Op 18 september werd Leningrad
ingesloten. Op 13 september 1941 behaalde de Duitse generaal Von
Rundstedt oostelijk van Kiev een geweldige overwinning. Hitler
maakte niet minder dan 600.000 Russen krijgsgevangen. In oktober
was de Duitse opmars zover gevorderd, dat Moskou nog geen
honderd kilometer ver meer was. Hitler meende dat de oorlog
tegen de Sowjetunie al gewonnen was. Hij had echter enkele
dingen over het hoofd gezien. De afstanden in het onmetelijke
land zijn geweldig en de Russische winters zijn verschrikkelijk
koud. De Russen pasten de tactiek van de verschroeide aarde toe.
De Duitse troepen waren op een overwintering absoluut niet
voorbereid. Het Rode Leger beschikte nog over voldoende
reserves. Dat laatste bleek nog in hetzelfde jaar van de aanval.
Een Russische tegenaanval dreef de Duitsers, een week nadat ze
Rostov veroverd hadden, dezelfde stad weer uit. Bij Moskou
ontketenden de Russen een tegenoffensief met tanks en
infanterie, waardoor de stad voorlopig voor een Duitse bezetting
veilig was gesteld.
Intussen werd de oorlogsindustrie ver achter het Oeralgebergte
in het hoogst mogelijke tempo uitgebouwd. Tegelijkertijd werden
grote hoeveelheden materiaal vanuit de Verenigde Staten via Iran
per trein naar de Kaukasus overgebracht. In 1942 hervatten de
Duitsers hun offensief. Ze boekten aanvankelijk weer behoorlijke
resultaten. Maar in november 1942 werd generaal Von Paulus met
320.000 man in Stalingrad ingesloten. De F�hrer had Von Paulus
geen toestemming gegeven terug te trekken, toen het nog kon. De
Russen omsloten de stad als met een stalen ring. Op 2 februari
1943 moesten de overgebleven Duitse troepen (70.000 man)
capituleren. De Slag bij Stalingrad betekende, evenals de Slag
bij El Alamein in Noord-Afrika, een keerpunt in de oorlog. De
Russische opmars was niet meer te stuiten.
