Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Posttraumatische
Dystrofie (PD)
Posttraumatische dystrofie (PD) is een complicatie die na een
letsel of een operatie aan een lidmaat, arm of been, ontstaat.
De ernst ervan staat los van de ernst van het letsel. Zo kan een
klein letsel, bijvoorbeeld een kneuzing van de hand, een
ernstige vorm van PD geven. Een zwaar letsel, zoals een
gecompliceerde enkelbreuk, kan in lichte mate PD tot gevolg
hebben.
PD is een van de belangrijkste oorzaken van functieverlies en
invaliditeit na ongevallen of operaties aan een lidmaat. Alle
weefsels en alle functies van een arm of been kunnen door PD
worden aangetast. Er kan ernstige invaliditeit en moeilijk te
behandelen pijn optreden. De pati�nt kan in een maatschappelijk
en sociaal isolement terecht komen.
Jaarlijks krijgen 8.000 mensen deze complicatie na een letsel.
In enkele gevallen ontstaat PD spontaan. Het overgrote deel van
de 8.000 mensen geneest binnen korte tijd, veelal zonder
restverschijnsel. De overige pati�nten krijgen te maken met een
langdurige of zelfs chronische situatie. Naar schatting zijn er
tenminste 20.000 chronische PD-pati�nten in Nederland.
Posttraumatische dystrofie is een aandoening die bij alle
leeftijden voor komt, maar vaker bij mensen tussen de 45 en 60
jaar en meer bij vrouwen (75%) dan bij mannen. Ook is het een
aandoening die wereldwijd wordt aangetroffen zoals in Amerika,
Engeland, Duitsland, Zweden, Noorwegen, Denemarken, Frankrijk,
Belgi�, Itali�, Zuid-Afrika, Canada, Australi�, Nieuw-Zeeland.
Posttraumatische dystrofie is in Nederland ook bekend onder de
namen Sudeck Dystrofie (of Atrofie) en Sympathische Reflex
Dystrofie. Er zijn heel veel benamingen voor en in de literatuur
worden wel 50 verschillende namen vermeld. De laatste tijd komt
de term CRPS type I (Complex Regionaal Pijnsyndroom) steeds meer
in opgang. De gangbare Amerikaanse benaming is Reflex
Sympathetic Dystrophy (RSD)
Zolang er nog geen eenduidigheid is over de oorzaak van PD
gebruiken wij de naam posttraumatische dystrofie.
Theorie�n
Er is een aantal theorie�n over het ontstaan van PD waarbij de
theorie over de (over)reactie van het sympathisch zenuwstelsel
en de ontstekingstheorie op de voorgrond staan.
Psychosociale theorie
Hierbij gaat men ervan uit dat pati�nten die PD krijgen een
bepaalde psychologische predispositie hebben. Men zou een
bepaalde karakterstructuur hebben of psychisch voorbeschikt om
PD te krijgen. Deze theorie wordt ook in verband gezien met het
feit dat PD-pati�nten niet willen oefenen na een ongeval of
operatie (inactiviteitstheorie) waardoor dystrofie of atrofie
zou ontstaan. Voor beide theorie�n zijn geen wetenschappelijke
bewijzen geleverd die de theorie staven. Uit onderzoeken blijken
geen verschillen te bestaan tussen persoonlijkheidsstructuren
bij pati�nten met en zonder PD.
Inactiviteitstheorie
Bij deze theorie is de gedachte dat door inactiviteit, omdat de
pati�nten niet willen oefenen na een ongeval of letsel, er
dystrofie of atrofie ontstaat. Uit onderzoek blijkt dat
PD-pati�nten echter niet in staat zijn om te oefenen omdat er
onvoldoende zuurstof wordt opgenomen in de spieren van het
aangedane lidmaat. Spierarbeid is niet mogelijk, en PD-pati�nten
kunnen dan ook niet intensief oefenen.
Sympathische reflex theorie
Het ontstaan van PD wordt in deze theorie toegeschreven aan een
over-reactie van het sympathisch zenuwstelsel. De verstoring van
het sympathisch zenuwstelsel leidt tot veranderingen in kleur,
temperatuur en zweten van het lidmaat. Niet alle verschijnselen
van PD kunnen vanuit deze stoornis worden verklaard.
Abnormale ontstekingsreactie theorie
PD is, volgens deze theorie, een abnormale (steriele)
ontstekingsreactie waarbij zuurstofradicalen een grote rol
spelen. Er zouden teveel zuurstofradicalen worden gevormd
waardoor gezond weefsel beschadigd wordt. Het normale
herstelproces zou uit de hand lopen en tot schade aan gezond
weefsel leiden. De kenmerkende verschijnselen bij een ontsteking
zijn roodheid, zwelling, warmte, functiestoornis en pijn.
Theorie en bewijs: lokale neurogene ontsteking
Er wordt vanuit gegaan dat op basis van weefselschade er een
ontstekingsreactie tot stand komt die primair tot doel heeft tot
genezing te leiden, maar echter op hol slaat. De
ontstekingsreactie heeft tot gevolg dat er lekkage van
zenuweiwit ontstaat. Dit heeft vervolgens weer tot gevolg dat er
in de beslisstations in het ruggemerg en hogere centra,
veranderingen optreden die leiden tot ontregeling van het
onwillekeurig zenuwstelsel en de symptomen van allodynie,
dystonie en spasme.
Posttraumatische dystrofie is een zeer ernstig te nemen
aandoening die nog onvoldoende wordt begrepen.
