Rubriek :
Historische figuren
Salvador Dali
Dal�, Salvador,
eigenlijk: Salvador Felipe y Jacinto Dal� y Domenech (Figueras
11 mei 1904 - aldaar 23 jan. 1989), Spaans schilder, tekenaar,
etser, filmer, fotograaf, ontwerper van juwelen, meubels, decors
en kostuums voor ballet en film, voorts schrijver van
filmscenario's, romans en, vooral polemische, essays, was reeds
tijdens zijn studietijd (1921-1924) te Madrid door zijn
excentriek gedrag een zeer opvallende figuur, iets wat hij,
onmiskenbaar om publiciteitsredenen, zijn hele leven heeft
volgehouden. In 1929 vestigde hij zich te Parijs, waar hij zich
aansloot bij het surrealisme en o.a. samenwerkte met de cineast
Bu�uel. Zijn bekendste schilderijen ontstonden in de
eerstvolgende jaren, o.a. De Hardnekkigheid van de Herinnering
(1931, Museum of Modern Art, New York) en Brandende giraffe
(1935, Kunstmuseum, Basel). De - bewust schokkende - kracht
hiervan ligt in het feit dat hij zeer nauwkeurig naar de
werkelijkheid geschilderde objecten, die in geen relatie tot
elkaar staan, met elkaar in verband brengt. (Hij heeft zijn
schilderijen eens aangeduid als geschilderde droomfoto's.) Dit
effect wordt vooral verkregen door een knappe trompe
l'oeil-techniek en een geraffineerd gebruik van de perspectief.
Zijn vindingrijkheid wat de vorm betreft komt o.m. tot uiting in
het gebruik van ad absurdum doorgevoerde 'dubbelbeelden'. Zo
wordt bijv. in Impressie van Afrika (1938-1939, Tate Gallery,
Londen) een landschap in de vorm van een gezicht voorgesteld.
Nadat de surrealisten met hem gebroken hadden, vestigde hij zich
in 1940 in de Verenigde Staten, waar hij 25 jaar bleef. Daarna
vestigde hij zich in Spanje. In Amerika schilderde hij een reeks
portretten; vanaf 1950 was zijn schilderkunst vooral
mystiek-religieus getint (o.a. Christus aan het kruis, 1951, Art
Gallery and Museum, Glasgow). Hij leverde belangrijk werk als
illustrator: Les chants de Maldoror (Lautr�amont, 1934), Don
Quichotte (Cervantes, 1958) en Divina commedia (Dante, 1967). In
1982 overleed op 89-jarige leeftijd zijn vrouw Gala Diakonoff,
die zijn levenslange muze was geweest. In de Spaanse stad
Figueras werd in 1974 een Dal�-museum geopend. Veel van zijn
werk bevindt zich in de Verenigde Staten. In Nederland bezit
Museum Boijmans-Van Beuningen te Rotterdam enkele belangrijke
schilderijen.
