Rubriek :
Historische figuren
Samuel Johnson
Johnson, Samuel (Lichfield
18 sept. 1709 - Londen 13 dec. 1784), Engels en Latijns dichter,
essayist, lexicograaf en romanschrijver, zoon van een
boekhandelaar, bezocht Pembroke College, Oxford, maar kon door
geldgebrek geen graad halen en moest als onderwijzer en
journalist in zijn levensonderhoud voorzien. In 1735 trouwde hij
met een veel oudere weduwe, Elisabeth Porter, en richtte een
school op in Edial, bij Lichfield, maar deze onderneming was
geen succes.
Met zijn leerling David Garrick - de later beroemde acteur -
vertrok hij twee jaar later naar Londen en trad daar in
loondienst bij de drukker-uitgever Cave. In 1738 verscheen zijn
eerste grote gedicht, London, a poem, waarin hij de losse zeden
van de Londenaars hekelde. In 1774 publiceerde hij An account of
the life of Richard Savage over de tragische dichter met wie hij
veel lief en leed gedeeld had. Inmiddels (1746) had hij het plan
ontworpen voor zijn Dictionary, die in 1755 zou verschijnen. In
1749 verscheen zijn beste gedicht, The vanity of human wishes,
en voerde Garrick zijn toneelstuk Irene: a tragedy op, dat
slechts elf opvoeringen beleefde.
Naar het voorbeeld van The Spectator richtte Johnson in 1750 het
tijdschrift The Rambler op, waarvan hij de 208 nummers
grotendeels zelf vulde met kritische en didactische essays; zijn
bijdragen hierin maakten hem beroemd. In 1759 verscheen zijn
enige, korte roman, The prince of Abyssinia, beter bekend als
Rasselas, een soort didactische romance of essay over
levenskunst. Intussen werkte hij aan een Shakespeare-uitgave,
die in 1765 verscheen (8 dln.) en die het model werd voor alle
latere Shakespeare-uitgaven, evenals alle latere Engelse
woordenboeken teruggaan op zijn Dictionary.
Enige jaren eerder had hij Boswell, zijn latere biograaf,
ontmoet, aan wie zeker een deel van zijn grote populariteit te
danken is, want het is Boswell geweest die het spirituele, dat
zo kenmerkend was voor Johnsons conversatie, maar dat zo weinig
uitkwam in zijn geschriften, voor latere generaties heeft weten
te bewaren. In 1773 maakten de vrienden samen een reis naar het
noorden van Schotland; Johnson beschreef de reis in zijn Journey
to the Western Islands of Scotland (1775), Boswell in zijn
Journal of a tour to the Hebrides (1785).
In de laatste jaren van zijn leven (1779-1781) schreef Johnson
The lives of the poets, 52 uiterst persoonlijke, kritische
dichtersbiografie�n; de keuze was van de uitgever, niet van de
schrijver zelf. Postuum verscheen Prayers and meditations
(1785), dat licht werpt op kanten van zijn persoonlijkheid die
in het openbare leven, waarin hij gevierd en gevreesd werd,
nauwelijks tot uitdrukking waren gekomen. Zijn gehele leven
heeft Samuel Johnson ook Latijnse verzen, oden, po�tische
brieven, godsdienstige ontboezemingen, enz. geschreven, die
getuigen van een ongemeen meesterschap in de Latijnse taal en
verskunst.
Zijn as is bijgezet in Westminster Abbey, terwijl een monument
voor hem werd opgericht in St. Paul's Cathedral. Zowel in Londen
als in Lichfield bevindt zich een Dr. Johnson-museum.
