Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
SCAD
Inleiding :
Short Chain Acyl-CoA Dehydrogenase is een van de enzymen die een
rol spelen bij de afbraak van onverzadigde vetzuren in het
mitochondrion. SCAD is het eerste enzym in de beta-oxidatie
spiraal : een keten van enzymen die een functie heeft in de
omzetting van vetzuren naar energie, waar de vetzuren in
verschillende stapjes in stukken worden geknipt. Scad neemt de
moleculen met 4 en 6 koolstofatomen voor zijn rekening.(C4 en C6
vetzuren). Erfelijke SCAD defici�ntie werd voor het eerst
gerapporteerd in 1987.
MCAD katalyseert de dehydrogenering van C6 tot C12 vetzuren dit
zijn de middenlange keten vetzuren.
LCAD katalyseert de dehydrogenering van ketens langer dan C12
dit zijn de lange keten vetzuren.
Het Enzym classificatienummer is EC 1.3.99.2
OMIM ENTRY : 201470
Het gen dat voor SCAD codeert, is gelokaliseerd op chromosoom
12q22-qter.
De mitochondri�le β-oxidatie spiraal :
De beta-oxidatie : dit wil zeggen dat een molecuul met een
bepaalde ketenlengte op de beta-plaats geoxideerd wordt. (
afgebroken wordt ). De beta plaats is het tweede koolstofatoom
in een molecuul.
De beta-oxidatie spiraal is een cyclus waarin acyl-CoA esters
steeds weer de cyclus doorlopen totdat ze volledig geoxideerd
zijn. Bij elke omgang in de cyclus wordt de ketenlengte met twee
koolstofatomen ( als acetyl-CoA ) verkort .
Als voorbeeld kijken we eens naar Palmitoyl-CoA die een
ketenlengte van 16 koolstofatomen heeft.
Palmitoyl-CoA maakt 7 omgangen in de beta-oxidatie spiraal door.
Bij elke omgang wordt de ketenlengte twee koolstofatomen korter,
waarna er uiteindelijk 8 delen met een ketenlengte van twee
koolstofatomen overblijven. In de meeste weefsels zoals het hart
en de spieren, worden deze 8 delen als acetyl-CoA in de
citroenzuur cyclus uiteindelijk omgezet in kooldioxide en water.
In de lever en de nieren wordt acetyl-CoA uit de β-oxidatie
omgezet in keton lichamen die daarna voor uiteindelijke verbruik
als energie worden getransporteerd naar bijvoorbeeld het brein
en de spieren.
Symptomen:
Klinisch kunnen er twee typen worden onderscheiden :
Pati�nten met een neonatale (op de leeftijd van het pasgeboren
kind) aanvang van deze zeer zeldzame ziekte hebben variabele
symptomen die een metabole acidose (verzuring van het bloed en
de organen) hebben, slecht eten en braken,
ontwikkelingsachterstand, insulten (epilepsieaanvallen) en
aandoening van de spieren omvatten. Bij de weinige gevallen die
zijn beschreven verschilt de ernst van de ziekte van persoon tot
persoon sterk.
De tweede vorm komt voor bij pati�nten van middelbare leeftijd
en gaat gepaard met chronische myopathie. ( aandoening van de
spieren), waardoor progressieve skeletspier zwakte optreedt.
Pati�nten met een gegeneraliseerde SCAD defici�ntie scheiden
kortketen organische zuren in de urine uit (ethylmalonzuur,
methylsuccinaat, butyrylglycine en butyrylcarnitine).
Een defect van SCAD produceert een stapeling in het
mitochondrion (de energiefabriek van de cel) van butyryl CoA ,
die omgezet wordt tot ethylmalonyl CoA en in de urine wordt
uitgescheiden als ethylmalonzuur.
Diagnose
De diagnose SCAD defici�ntie wordt gesteld door de activiteit
van acyl-CoA dehydrogenase, met butyryl-CoA als substraat , in
de beschikbare weefsels te meten.
