Rubriek :
Ziekten en
aandoeningen overzicht
Schizofrenie
Hoe herkent u schizofrenie?
Schizofrenie herkennen is niet altijd gemakkelijk. Je kunt het
vaak niet aan de buitenkant zien en het kan een tijd duren
voordat de symptomen zichtbaar worden. Mensen die de ziekte
hebben, kunnen of willen niet onder woorden brengen waar ze last
van hebben. Bovendien uit de ziekte zich bij geen twee mensen op
dezelfde manier.
Toch zijn er tal van signalen die op schizofrenie kunnen duiden.
Misschien merkt u dat uw familielid, partner, vriend of kennis:
op voor anderen onbegrijpelijke manier angstig of in de war is
er niet in slaagt om in werk, studie of hobby te presteren wat
er normaal gesproken van hem of haar verwacht kan worden
op een vreemde manier praat, soms ook met nieuwe, zelfverzonnen
woorden
beweert stemmen te horen of praat met denkbeeldige, voor anderen
niet werkelijk aanwezige personen
verhalen ophangt over komplotten of geheime organisaties en
daarin soms het eigen gezin of de partner betrekt
vreemd loopt of beweegt, op zo'n manier dat anderen zich er
ongemakkelijk bij voelen
mensen in de omgeving afschrikt of irriteert door de manier
waarop hij of zij zichzelf verwaarloost
onvoorspelbare woede-uitbarstingen heeft
de hele dag in bed ligt, maar 's nachts door het huis spookt of
in de stad ronddwaalt
zichzelf kwaad dreigt te doen
geen vriend(inn)en maakt of hooguit korte, oppervlakkige
contacten heeft
zegt iemand anders te zijn
zegt dat anderen gedachten uit zijn/haar hoofd trekken of er
juist gedachten inbrengen.
Wat is schizofrenie?
Oorzaak, behandeling en gevolgen
Schizofrenie is een ernstige psychiatrische ziekte waaraan bijna
een op de honderd mensen lijdt. De ziekte komt voor in alle
lagen van de bevolking en treft net zo veel mannen als vrouwen.
Meestal openbaart schizofrenie zich voor het eerst in de
leeftijd van zestien tot zesentwintig jaar.
Schizofrenie heeft niet, zoals nog vaak wordt gedacht, te maken
met 'een gespleten persoonlijkheid'.
De oorzaak
Het optreden van schizofrenie is voor een deel erfelijk bepaald;
in de ene familie komt schizofrenie meer voor dan in de andere.
Vroeger werd wel gezegd dat schizofrenie aan de opvoeding lag.
Een verhoogde kwetsbaarheid voor stress speelt een belangrijke
rol bij het ontstaan van een psychose. Naast spanningsvolle
situaties zijn ook andere omgevingsinvloeden van belang. Welke
dat precies zijn is niet helemaal bekend, maar men denkt aan
problemen tijdens de zwangerschap of rond de geboorte.
Ook is bekend dat er sprake is van een stoornis in bepaalde
chemische stoffen in de hersenen, die medeverantwoordelijk zijn
voor de verwerking van informatie.
De psychotische periode en daarna
Schizofrenie kenmerkt zich door het optreden van psychoses. Dit
zijn perioden waarin het contact met de realiteit ernstig is
verstoord. Iemand kan erg in de war en angstig zijn, last hebben
van hallucinaties en/of waandenkbeelden hebben. Zo kan iemand
stemmen horen, denken dat hij Jezus is of bijvoorbeeld het idee
hebben dat hij achtervolgd wordt.
Een psychose kan enkele weken of maanden duren. Sommige mensen
zijn maar ��n keer psychotisch, anderen hebben er regelmatig of
zelfs continu last van.
Psychotische verschijnselen kunnen lang doorwerken, al lijken ze
meer naar de achtergrond verdwenen. In zo'n periode nemen andere
verschijnselen de overhand. De pati�nt heeft bijvoorbeeld wel
weer contact met de realiteit, maar kan zich erg 'leeg', somber
en moe voelen. Er is sprake van emotionele vervlakking en
verlies van initiatief.
Inmiddels is bekend dat het gebruik van hasj de kans op een
psychose verhoogt.
De behandeling
Schizofrenie is vooralsnog niet te genezen, maar doorgaans wel
te behandelen.
Bij de behandeling speelt medicatie een grote rol. De meest
voorgeschreven medicijnen zijn antipsychotica en
anti-Parkinsonmiddelen (tegen de bijwerkingen van antipsychotica).
Naast medicijnen is goede voorlichting en steun aan de pati�nt
en familie van groot belang. Verder moet de pati�nt geholpen
worden om het dagelijkse leven weer aan te kunnen.
De gevolgen
Voor elke pati�nt zijn de gevolgen verschillend, maar vrijwel
altijd zijn ze ingrijpend. Studie, relatie, hobby's, dagelijkse
bezigheden - alles blijkt plotseling minder vanzelfsprekend dan
voorheen. Toekomstverwachtingen moeten worden bijgesteld, maar
hoeven niet te worden opgegeven. Waar anderen geleidelijk
aanlopen tegen de grenzen van wat haalbaar is, worden mensen met
schizofrenie in ��n klap met hun beperkingen geconfronteerd;
idealen moeten plaatsmaken voor een re�ler perspectief. Dat kost
tijd, vraagt om aanpassingsvermogen en om een omgeving die
begrip toont voor de problemen die daar onlosmakelijk mee zijn
verbonden.
Voor die omgeving is de ziekte eveneens ingrijpend. Uit
onderzoek blijkt dat bij heel wat Ypsilonleden de zorgen voor
het zieke familielid het leven grotendeels gaan beheersen.
Naarmate de ziekte langer duurt, gaan de belasting en de
verantwoordelijkheid vaak zwaarder drukken.
