Het
stekelvarken
Orde
: Rodentia - familie : Hystricidae - geslacht :
Hystrix en soort : Hystrix cristata. Dit
stekelige knaagdier is lid van de familie
Hystricidae van de stekelvarkens, en deelt zijn
geslacht met zeven andere soorten, waaronder het
Zuid-Afrikaanse stekelvarken.
Gewapend met honderden lange, scherpe stekels
verdedigt het stekelvarken zich met zijn
imposante vacht van trillende spieren tegen zijn
vele vijanden. Hij is een gevreesd tegenstander
en heeft zelfs leeuwen en mensen, die zijn vlees
als een culinaire lekkernij beschouwen, gedood.
Knorrend zwoegt hij met zijn ratelende,
stekelige wapenuitrusting door de nacht, op zoek
naar voedsel.
Het stekelvarken leeft in familiegroepen in
holen of rotsspleten en vertoont zich alleen als
het donker wordt. Dit knaagdier heeft weinig
moeite om zich te verdedigen tegen roofdieren
zoals hyena's of luipaarden, omdat zijn stekels
pijnlijke en zelfs dodelijke wonden kunnen
toebrengen. Wordt hij bedreigd, dan waarschuwt
hij in eerste instantie door zijn stekels op te
zetten. Vervolgens ratelt hij met de holle
stekels aan het uiteinde van zijn staart, sist,
en stampt hij met zijn poten om zoveel mogelijk
geluid te maken. Als laatste redmiddel valt hij
achterstevoren aan om zijn stekels in de belager
te prikken.
Het stekelvarken eet vooral vegetarisch voedsel
dat bestaat uit wortels, bolgewassen, fruit en
schors. Het stekelvarken volgt vaste paden en
legt op zoek naar voedsel soms in ��n nacht wel
vijftien kilometer af. Mits voorradig, eet hij
ook wel landbouwgewassen. Meestal zoeken
stekelvarkens in hun eentje naar voedsel, al
doet het vrouwtje dat tijdens het paarseizoen
samen met haar jongen. Dit dier kauwt met zijn
sterke kiezen, terwijl ij zijn voedsel stevig
met zijn brede voortanden vasthoudt. Hij kauwt
ook op botten om calcium aan zijn voedsel toe te
voegen en zijn snijtanden aan te scherpen.
Na de paarrituelen, die onder andere het
verzorgen van het stekelvrije gebied rond de kop
inhouden, paart het mannetje met het vrouwtje
door haar van achteren te benaderen en zich
ervan te vergewissen dat haar gevaarlijke
stekels platliggen. De geboorte vindt plaats in
een aparte kamer in het hol, die door het
vrouwtje met gras is bekleed. De jongen worden
geboren, bedekt met zachte stekels die snel hard
worden, en met witte strepen aan hun zijkanten
die na ongeveer een maand verdwijnen. Hun moeder
zoogt ze zo'n veertien weken. De jonge
stekelvarkens gaat met haar op zoek naar voedsel
tot ze zes tot zeven maanden oud zijn en blijven
in het familiehol tot het einde van het volgende
paarseizoen.
In zijn hele verspreidingsgebied wordt het
stekelvarken als een plaag voor de gewassen
beschouwd en wordt hij vaak door boeren gedood.
Hij wordt zeldzamer in de gebieden rond
menselijke nederzettingen, al komt hij in de
meeste gebieden nog veel voor.
|