Rubriek :
Historische figuren
Thomas Eliot
Eliot, Thomas
Stearns (St. Louis, Mo., 26 sept. 1888 - Londen 4 jan. 1965),
Amerikaans, sedert 1927 Brits dichter en essayist, studeerde
o.a. Indische filosofie en Sanskriet te Harvard, Franse
literatuur en filosofie aan de Sorbonne en filosofie in Oxford.
In 1915 vestigde hij zich in Londen en later werd hij
invloedrijk uitgever bij Faber and Faber. Zijn vroege po�zie,
een reactie op de zoetelijke lyriek van de Georgians, had veel
aan Laforgue en de Franse symbolisten (zie symbolisme) te
danken; latere invloeden zijn de Elizabethaanse
toneelschrijvers, Dante, en onder de modernen Ezra Pound, van
wie hij vooral in technisch opzicht veel leerde. Zijn
geruchtmakend debuut Prufrock and other observations (1917), met
de vermaarde Love song of J. Alfred Prufrock, stuitte op felle
tegenstand van de academische critici en het heeft lang geduurd
voor Eliot vrij algemeen werd erkend als een van de
belangrijkste Engelstalige dichters uit de periode tussen de
beide wereldoorlogen.
Aanvankelijk vertoonde zijn po�zie een uitgesproken
cultuurkritisch karakter zoals The waste land (1922), waarvan de
eerste aflevering verscheen in het in dat jaar door hem
opgerichte tijdschrift The Criterion, dat tot 1939 heeft
bestaan. De alledaagse stijl, de ironie, de nieuwe, soepele
vorm, die in Prufrock hun aarzelend begin hadden gevonden,
werden gesublimeerd in dit opzienbarende gedicht van een hele
gedesillusioneerde generatie, dat zijn blijvende reputatie
vestigde. Na Eliots overgang tot de Anglicaanse Kerk (1928)
kreeg zijn werk een sterk religieuze inslag, via Ash Wednesday
(1930) en het toneelstuk Murder in the cathedral (1935) naar
zijn laatste grote gedicht Four quartets (1943), omvattende het
eerder ontstane Burnt Norton (dat een van de steeds terugkerende
thema's aangeeft: 'time present and time past are both perhaps
present in time future'), East Coker, The Dry Salvages en Little
Gidding. Het luchtiger Old Possum's book of practical cats
(1939) werd in 1981 door librettist Tim Rice en componist Andrew
Lloyd Webber omgewerkt tot de succesvolle musical Cats.
Ook als toneelschrijver deed Eliot baanbrekend werk door het
scheppen van een nieuw, op de spreektaal gebaseerd, po�tisch
idioom, dat zonder de formele vorm van de oude vijfvoetige jambe
tegelijk soepel en stemmig genoeg is om gebruikt te worden voor
het schrijven van serieus toneelwerk; kwalitatief vertonen zijn
latere stukken echter een teruggang.
De invloed die Eliots po�zie op de na hem komende dichtkunst
heeft uitgeoefend, is uitzonderlijk groot. Ook als
voortreffelijk criticus heeft hij belangrijk werk geleverd;
onder invloed van zijn herwaarderingen, o.a. van Milton, Donne
en Dryden, werd het totaalbeeld van de Engelse po�zie gewijzigd.
Hij ontving vele onderscheidingen, o.a. de Order of Merit en de
Nobelprijs voor letterkunde (1948).
